Chuyên mục: Yến

Yến

Khảo sát lượng chim yến trước khi xây dựng nhà nuôi yến

Trước khi xác định nuôi yến cần phải tìm hiểu xem vùng xây dựng nhà yến có nhiều chim yến sinh sống hay không. Nhiều nhà yến được thiết kế cũng như xây dựng rất tốt nhưng lại thất bại vì nguyên nhân rất cơ bản trong bước đầu tiên xây dựng nhà yến, đó là lượng chim của vùng đó quá ít mà vẫn xây dựng nhà yến. Do đó việc khảo sát và đánh giá lượng chim ở nơi sắp sửa xây dựng nhà yến là một điều rất quan trọng trong việc đầu tư nhà yến ở những nơi chưa có căn nhà yến nào hoạt động hoặc thành công rực rỡ.

Một số thời điểm thích hợp nhất cũng như sự chuẩn bị cho việc khảo sát thử chim của nơi muốn làm nhà yến như sau :
* Vị trí:
– Đó là nơi có nhiều ao hồ, sông, cánh đồng lúa rộng, rừng cây lá thấp…
– Có thể cách xa biển nhưng với điều kiện đã thấy một số cá thể yến hàng ( Chứ ko phải yến cỏ hay én) bay lượn tại vị trí đó.
* Phương thức thử:
– Sử dụng âm thanh chuyên dụng cho thử chim nhưng chỉ mở trong thời gian 30′ trở lại.
– Sử dụng loại loa có khả năng phóng càng xa thì càng tốt ( Tối thiểu 1 loa phóng và 2 loa tập trung)

Bộ loa thử chim yến

– Tiến hành thử trong vòng 1~2 ngày, có thể cách nhau một vài ngày

– Đặt máy theo nhiều hướng để xác định hướng chim yến bay. Thông tin này để bạn xác định hướng cửa ra vào chim cho nhà mình sau này.


* Thời điểm thử:
– Vào mùa chim ở miền Trung từ tháng 3-4 âm lịch hoặc tháng 6-8 âm lịch.
– Buổi sáng tầm 8-9h sáng hoặc chiều từ 4-5h chiều.
– Tốt nhất nên thử 2 lần vào 2 thời điểm khác nhau để đánh giá lượng chim.
– Tránh thử vào lúc trời mưa kéo dài 1-2 ngày trước đó hoặc vào mùa đông thì kết quả sẽ ko được chính xác.
* Kết quả:
– Tối thiểu phải đạt lượng chim từ 50-100 chim vào thời điểm thử còn nếu nhiều hơn thì càng tốt.
– Xác định đường bay chuẩn của chim để thuận lợi cho sau này.

 Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam

Hướng dẫn thiết kế nhà nuôi chim yến

Chim Yến có sống tốt hay không? Chất lượng tổ yến có tốt hay không? Đó là nhờ vào nhà để Yến sinh sống có tốt hay không? Vì thế việc thiết kế nhà nuôi Yến là rất quan trọng, thiết kế làm sao để không gian rộng cho yến phát triển tốt nhất.

1. Kết cấu trong xây nhà nuôi Yến

– Vùng khí hậu lạnh (dưới 26oC) kết cấu nhà sao cho nhiệt độ bên trong từ 27o – 29oC.

– Vùng khí hậu nóng (trên 27oC kết nhà sao cho nhiệt độ bên trong từ 27o – 29oC).

– Vùng trung gian và vùng có nhiệt độ biến động cần có sự kết hợp với hai vùng trên trong kết cấu xây dựng. Nếu không đàn yến sẽ giảm trong một tháng nào đó. Sự biến động này sẽ dẫn đến đàn yến số lượng kéo tăng hay chỉ ở mức tương đương.

Với mỗi vùng khí hậu khác nhau thì cấu trúc nhà nuôi Yến cũng khác nhau:

+ Cấu trúc nhà yến khu vực bên trong 27ºC:

Phòng suốt hoặc ngăn, kích thước lớn hơn 4 x 4m, chiều cao tối thiểu 3m, tối đa 4m. Độ dày tường nhà từ 20 – 25cm, mặt tường tô xi măng nhám.

Mái nhà lợp ngói óp ván hoặc bằng pêtông, góc nghiêng mái 30º – 40º

Thanh khung gỗ dày 3cm, rộng 15cm.

Hệ thống gió để kiểm soát nhiệt độ và hồ nước để kiểm soát độ ẩm

+ Cấu trúc nhà yến ở nhiệt độ thấp dưới 26ºC:

Kích thước phòng tối đa 4 x 4m, chiều cao tối thiểu 2.5m, tối đa 3m.

Mái bằng tole, kẽm hoặc amiang cấu trúc độ dốc

Thanh khung gỗ dày 3cm, rộng 2cm

Không cần hồ nước bên trong và hệ thống thông gió

2. Độ ẩm trong nhà Yến

Khi thiết kế và xây dựng nhà yến, phải tính đến sự tác động của việc thay đổi nhiệt độ của môi trường, đảm bảo nhiệt độ trong nhà yến luôn duy trì ở mức 27-29ºC, đây là mức chuẩn cho chim yến sinh sống, làm tổ, sinh sản và phát triển tốt.

Khi thiết kế và xây dựng nhà yến, độ ẩm của một căn nhà yến đảm bảo từ 70% – 85%. Trong quá trình vận hành cần phải điều chỉnh độ ẩm trong nhà yến nằm trong biên độ này.

3. Kích thước phòng lượn cho chim yến

Nhà yến thường được thiết kế chia thành nhiều phòng, có phòng bay lượn cho chim, kích thước tối thiểu cho phòng lượn là 5x5m, kích thước ô thông giữa các tầng tối thiểu là 4x4m.

4. Ánh sáng trong nhà nuôi Yến

Nghiên cứu các nhà yến thành công có ánh sáng thích hợp là 0,02 – 0,2 lux. Yếu tố ánh sáng trong nhà yến đã xây dựng hoàn thiện có thể điều chỉnh bằng cách dựng các vách ngăn mềm để làm tối các góc phòng cho chim yến an tâm làm tổ yến và sinh sản, nuôi dưỡng chim con.

5. Khoảng cách lỗ ra vào cho chim yến

Khoảng cách lỗ ra vào cần dựa vào từng ngôi nhà được xây dựng lớn nhỏ để biết cách chừa lỗ cho chim vào. Có thể 20×30 cm, 40×60 cm, 40×80 cm tùy theo số lượng bầy đàn trong tương lai, hoặc trong từng giai đoạn để chúng ta thiết kế sao cho phù hợp,…

6. Giàn khung tổ

Giàn khung tổ là nơi để yến làm tổ. Nếu không có dàn khung tổ, yến sẽ làm tổ trên tường nhà, trần nhà, trên cửa ta không quản lý được. Về cơ bản yến sẽ dán tổ lên mọi nơi, nếu không có giàn khung tổ yến sẽ cho sản lượng thấp.

– Cách đặt tính dàn khung tổ đạt yêu cầu:

Loại thanh khung đủ mềm cho yến dễ bám, dễ thấm hút nước và khô nhanh nước miếng của yến bao gồm cả lúc nhiệt độ thay đổi, sạch và nhẵn để yến dễ bám tổ. Thanh khung không chứa dầu, mùi và màu chói.

– Kích thước khung tổ:

Độ dày thanh khung gỗ tốt nhất là 3cm, bề rộng 15cm cho khu vực vùng có nhiệt độ 27ºC trở lên. Khu vực lạnh bề rộng 20cm. Nếu nhỏ hơn 2 kích thước trên yến sẽ đặt ức lên vành cổ, tổ bị dính lông.

– Việc đặt giàn khung tổ có 2 cách : cổ điển và hiện đại.

+ Cách nuôi hiện đại người ta tự đặt giàn khung tạo thành hệ thống ma trận (khung ngang và khung dọc) với kích thước 30cm * 100cm hệ thống này sẽ tạo nhiều gốc.

+ Cách lắp giàn khung: gắn thanh khung sát vào trần nhà bằng bulong hoặc định vít thẳng gốc với trần nhà (yến không thích khe hở và lung lay).

Nguồn: Khanhhoayen được kiểm duyệt lại bởi Farmtech VietNam.

Những vùng có thể quy hoạch nuôi chim yến ở miền Trung

Lãnh thổ của vùng Bắc Trung Bộ kéo dài, hành lang hẹp, địa hình phân dị phức tạp, thời tiết khắc nghiệt, nhiều biến động, cần phải vận dụng hợp lí. Còn Nam Trung Bộ, qua khảo sát số lượng các nhà yến chiếm 1/3 trên toàn quốc.

Bản đồ phân bố chim yến ở Việt Nam

Thanh Hóa: Ở Thanh Hóa có đàn chim hơn 4.700 con, phân bố nhiều ở khu vực giáp biển, nhiều nhất là Quảng Xương, giáp với biển Sầm Sơn (huyện này có 26/28 nhà yến của Thanh Hóa). Các nhà yến chủ yếu do tự phát. Huyện Quảng Xương với đồng bằng trồng lúa rộng lớn, hai mặt giáp Sông Mã và Sông Yên, nguồn thức ăn dồi dào phong phú, vùng sinh cảnh thích hợp. Huyện này tiếp giáp với các huyện có diện tích ruộng lúa lớn như Hoằng Hóa, Nông Cống, Đông Sơn… là những vùng kiếm ăn quanh năm cho chim yến. Vì vậy có thể tập trung quy hoạch vùng nuôi chim yến tại khu vực của huyện Quảng Xương, Hoằng Hóa, Nông Cống, Đông Sơn.

Nghệ An: Vùng thức ăn cho chim yến là 1.475.161,62 ha, chiếm 89,44% trên tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh, đây là vùng thức ăn rộng lớn. Trong đó huyện Hưng Nguyên và Nam Đàn là 2 vùng có đồng lúa rộng, có sông Lam chảy qua, cây cối xanh tốt, tiếp giáp vùng thức ăn dồi dào như huyện Thanh Chương, Đô Lương, Nghi Lộc, Diễn Châu… Hai huyện này nằm bao quanh thành phố Vinh, nơi có nhà yến hơn 120 con, cách đàn chim yến hơn 1.000 con của tỉnh Hà Tỉnh khoảng 45km đường chim bay, thuận lợi cho nghề nuôi chim yến phát triển.

Hà Tĩnh: Huyện Thạch Hà và Cẩm Xuyên là 2 vùng có đồng lúa rộng lớn, đồi núi cây bụi thấp, giáp ranh với biển, có hệ thống sông ngòi phong phú như Cầu Nậy, Gia Hội, Sông Rác… chảy qua, có hồ Kẻ Gỗ diện tích mặt nước rộng. Hai huyện này nằm bao quanh TP Hà Tĩnh, nơi có nhà yến với đàn chim hơn 1.000 con, điều kiện thuận lợi cho chim yến sinh sống và phát triển.

Quảng Bình: Vùng thức ăn cho chim yến trên toàn tỉnh là 725.616.66 ha, chiếm 89,97% trên tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh. Huyện Lệ Thủy có đồng lúa 2 vụ, đồi núi cây bụi thấp, có sông Kiến Giang chảy qua, thuận lợi cho việc phát triển nghề nuôi chim yến. Từ Lệ Thủy đến đàn chim yến hơn 3.500 con của tỉnh Thừa Thiên Huế khoảng 100 km đường chim bay, nên có khả năng nhân đàn tại vùng này.

Quảng Trị: Vùng thức ăn cho chim yến trên toàn tỉnh là 419.270 ha, chiếm 88,46% trên tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh. Huyện Hải Lăng có đồng bằng trồng lúa nước rộng lớn, đồi núi cây bụi thấp, có sông Bến Đá và Ô Lâu chảy qua, đây là vùng kiếm ăn quanh năm cho chim yến, thuận lợi cho việc phát triển. Từ Hải Lăng đến đàn chim yến hơn 3.500 con của tỉnh Thừa Thiên Huế là khoảng 40 km đường chim bay, nên khả năng nhân đàn, phát triển đàn tại vùng này là có cơ sở.

Thừa Thiên Huế: Qua điều tra thấy chim yến ở Huế phân bố ở khu vực TP và vùng biển Thuận An. Hiện nay toàn tỉnh chỉ có 9 nhà yến nhưng số lượng chim yến rất ổn định, 6/9 nhà có từ 300 đến trên 1.000 cá thể/1 nhà. Ở tỉnh này có thể quy hoạch phát triển nhà yến khu vực từ Phú Dương, Phú An đến bãi biển Thuận An.

TP Đà Nẵng: Huyện Hòa Vang có nhiều ruộng lúa, cây trồng hàng năm, có sông Cẩm Lệ, Cu Đê, sông Yên chảy qua, đặc biệt có diện tích rừng và đồi núi lớn như Sơn Gà, Hồn Áng, Khe Đương, Khe Trai… các vùng nằm trong bán kính 30 km nên chim yến dễ kiếm ăn. Là khu vực lân cận các nhà yến 4.500 con đang phát triển ổn định tại Đà Nẵng. Đây là cơ sở để quy hoạch vùng nuôi chim yến dần chuyển dịch ra khỏi nội đô đông dân cư.

Quảng Nam: Xã Điện Nam Đông có khả năng phát triển nhà yến vì có vùng đồng lúa rộng lớn, cây bụi tầng thấp, tạo được nguồn thức ăn phong phú. Phạm vi bán kính 20 km là các ruộng lúa rộng của các huyện Điện Bàn, Thăng Bình, Duy Xuyên, chim yến có thể kiếm ăn thường xuyên quanh năm. Khu vực này nằm gần đàn chim yến của tỉnh hơn 7.000 con, nằm trong phạm vi 15 km, nơi xa nhất là 40 km so với khu vực quy hoạch.

Quảng Ngãi: Hiện tại đàn chim yến trên toàn tỉnh khoảng hơn 17.000 con. Huyện Tư Nghĩa nằm bao quanh TP Quảng Ngãi nơi có số lượng nhà yến và đàn chim nhiều nhất tỉnh, khoảng cách trong phạm vi 20 km. Khu vực sinh thái đa dạng, có cánh đồng lúa rộng, gần sông Trà Khúc, sông Vệ, Phước Giang, cách biển không xa, có đồi núi và rừng cây thấp, nên cung cấp nguồn thức ăn dồi dào cho chim yến, cò thể quy hoạch nuôi chim yến tại đây.

Bình Định: Hiện toàn tỉnh có quần thể đàn chim yến nhà khoảng hơn 16.000 con, đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà. Từ Tuy Phước kéo dài ra phía biển đến Nhơn Bình, ngoại ô TP Quy Nhơn là vùng cần quy hoạch. Khu vực này có quần thể chim yến tập trung đông, sinh thái đa dạng, xung quanh có sông Hà Thanh, sông Kôn chảy qua, gần Đầm Thị Nại, gần khu vực nuôi thủy sản có diện tích rừng cây thấp rộng, ruộng lúa của huyện Tuy Phước, An Nhơn bao quanh, đảm bảo nguồn thức ăn quanh năm cho chim yến.

Phú Yên: Đồng lúa Tuy Hòa rộng nhất miền trung, thuận lợi cho chim yến kiếm ăn. Hiện tỉnh có đàn chim yến tương đối đông khoảng hơn 15.000 con. Ngoại ô phía nam TP Tuy Hòa, huyện Đông Hòa, huyện Phú Hòa có nhiều chim sinh sống, TP Tuy Hòa nhiều nhất. Nên quy hoạch huyện Đông Hòa, Phú Hòa kéo dài ra ngoại ô TP Tuy Hòa và về các huyện ven biển. Từ vùng quy hoạch này đến đàn chim yến trong phạm vi 25 km, có đồng lúa lớn bậc nhất của miền trung, có sông Đà Rằng chảy qua, đây là nguồn thức ăn quanh năm cho chim yến, thích hợp cho quy hoạch nuôi chim yến trong nhà.

Khánh Hòa: Vùng nuôi chim yến tại Khánh Hòa đến năm 2020 như sau:

Thành phố Nha Trang: Xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Thái, Vĩnh Ngọc, Vĩnh Phương, Vĩnh Hiệp, Phước Đồng và Phường Ngọc Hiệp.

Huyện Vạn Ninh: Xã Vạn Hưng, Vạn Lương, Vạn Phú và Vạn Phước.

Thị Xã Ninh Hòa: Xã Ninh Ích, Ninh Lộc, phường Ninh Hà, phường Ninh Giang, xã Ninh Xuân, Ninh Phụng, Ninh Thọ, Ninh Hải, Ninh Bình và Ninh Hưng.

Huyện Diên Khánh: Xã Suối Tiên, Diên Tân, Diên Thạnh, Diên Lâm, Diên Phước, Diên Đồng, Diên Xuân và Diên Điền.

Huyện Cam Lâm: Xã Cam Phước Tây, Cam Hiệp Nam, Cam Hiệp Bắc, Cam Hòa, Cam Hải Tây, Cam Tân, Suối Tân, Suối Cát và Cam Hải Đông.

Thành phố Cam Ranh: Xã Cam Thịnh Đông, Cam Phước Đông.

Huyện Khánh Vĩnh: Xã Khánh Phú, Sông Cầu, Cầu Bà, Khánh Thượng, Khánh Nam và Khánh Bình.

Huyện Khánh Sơn: Xã Sơn Hiệp.

Ninh Thuận: Việc quy hoạch các vùng nuôi chim yến tại Ninh Thuận tới năm 2020, UBND tỉnh đã phê duyệt ban hành. Quy hoạch các vùng nuôi chim yến đến năm 2020 như sau:

Vùng Nam sông Dinh: Phần lớn là diện tích đất nông nghiệp, khí hậu tương đối ôn hòa, môi trường sinh thái tự nhiên phù hợp, chủ yếu đất trồng lúa 2 vụ, nho, nhãn, ổi.. tốt cho sự phát triển của chim yến. Chim yến thường xuyên tập trung kiếm ăn hàng ngày với số lượng lớn, diện tích đất tự nhiên tại nơi đây còn khá nhiều, nên ưu tiên quy hoạch. Dự tính đến năm 2020 có khoảng 65-70 nhà yến xây dựng trong khu vực này với tổng diện tích sàn 14.300 m2 (chiếm 60% tổng diện tích toàn tỉnh có thể xây thêm), diện tích mỗi khu 15-20 ha. Từ nay đến 2015 cho phát triển khoảng 10-15 nhà yến đơn lẻ, với tổng diện tích sàn xây dựng 1.500 – 2.000 m2.

Vùng Bắc sông Dinh: Đất nông nghiệp trồng lúa nước 2 vụ, hệ thống kênh mương thủy lợi xây dựng kiên cố, hoa màu tươi tốt là nơi kiếm ăn, môi trường thích hợp của chim yến. Theo khảo sát, nơi đây còn rất ít vùng đất có thể quy hoạch cho nuôi yến. Dự tính từ nay đến năm 2020, tại đây có thể xây dựng khoảng 40-45 nhà yến, tổng diện tích sàn xây dựng 9.500 m2, diện tích 10-15 ha. Từ nay đến 2015 quy hoạch bán tập trung với số lượng 6-9 nhà yến, tổng diện tích sàn 1.000-1.500m2.

Khu vực nuôi chim yến phường Tấn Tài: Hiện có mật độ các nhà yến tự phát của các năm trước rất dày đặc, cần quản lý giám sát, cho tồn tại theo như hiện trạng đã có, nhưng phải giám sát, theo dõi đúng các quy định nhà nước. Khu vực này có mật độ dân cư cao, quy hoạch làng nghề là khó khăn, vấp phải các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh đã phê duyệt. Từ nay đến 2020 nên dứt khoát không cho phép xây thêm nhà yến tại khu vực này. Vừa đảm bảo về môi trường, an ninh khu vực, và quản lý thú ý.

Khu vực nội đô TP Phan Rang-Tháp Chàm: Hiện tại nhà yến tập trung trên các đường Thống Nhất, Lê Duẩn, Phạm Ngũ Lão, Ngô Quyền… trước đó có những tác động không tốt về an ninh, an toàn cho dân cư sinh sống xung quanh. Vì vậy, cần kiểm tra, giám sát quản lý đúng theo quy định của nhà nước, vẫn cho tồn tại đến năm 2020, nhưng không cho phát triển mới.

Bình Thuận: Vùng thức ăn cho chim yến trên toàn tỉnh là 668.783 ha, chiếm 85,6% trên tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh. Hiên có đàn chim yến khoảng 14.000 con.

Hàm Thuận Bắc là huyện có địa hình đồi núi, đồng bằng phù sa ven sông, cồn cát biển phía nam và phía đông, tiếp giáp với huyện Bắc Bình, nơi có diện tích rộng trồng cây lâu năm và ruộng lúa, có sông Quao chảy qua, nhiều hồ như: Hồ Hàm Trí, Suối Đá, Hàm Thuận, Đa Mi. Hiện đã có nhà yến và có chim yến về ở, quần đàn chim yến ở đây khá đông đúc. Để có nguồn thức ăn và vùng sinh thái đảm bảo cho chim yến có thể chọn Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Bắc Bình, ngoại ô TP Phan Thiết quy hoạch nuôi chim yến

Sử dụng đúng cách phân chim yến tạo sinh cảnh để giữ chim yến ở lại nhà yến

Nhiều chủ nhà yến đã hỏi tôi về cách sử dụng phân chim yến tạo mùi như thế nào để giữ chân chim yến ở lại nhà yến mới ?

Tạo mùi sinh cảnh trong nhà yến để lôi cuốn những con chim yến tơ cùng bạn đời của chúng cần chổ ở mới là một yêu cầu cần phải làm cho nhà yến mới, vì ngay từ khi mổ vỏ trứng mở mắt chào đời, có hai mùi mà chim yến non cảm thụ nhận được là mùi đặc trưng NH3 phân huỷ từ phân chim yến và mùi thối thủm H2S, NO2 của lông vũ mà chim bố mẹ ù úm chim non trong 40-45 ngày. Chủ nhà yến và các nhà làm kỹ thuật gọi là mùi quen thuộc của loài chim yến tổ trắng.

Phân và nước tiểu của chim yến thải ra còn chứa nhiều chất dinh dưỡng và vỏ bọc chitin của côn trùng do hệ thống tiêu hóa của chim chưa hấp thụ hết.Trong môi trường tự nhiên trong nhà yến với tác động của các loài vi sinh vật có trong phân và trong tự nhiên đã phân hủy và tạo một hỗn hợp mùi đặc trưng của các khí NH3,H2S, NO2 ,NO, CO, CO2 . Các thế hệ chim yến sinh ra và lớn lên đều quen thuộc mùi đặc trưng này có thoang thoảng mùi khí Amoniac (mùi nước tiểu) và mùi tanh của nộI tạng côn trùng, trứng và xác chim yến chết đang bị phân hủy và mùi thối thủm lông vũ ướt hầm hơi.

Chim yến tơ bay vào nhà yến thăm dò, theo âm thanh để đến nhà yến, chúng nhận biết từ ngoài lỗ ra-vào mùi của sinh cảnh nhà yến. Vào bên trong, ngoài yếu tố môi trường thì mùi trong nhà yến rất quan trọng và quyết định để chim yến sau nhiều lần đến thăm dò chấp nhận ở lại. Khi thấy sinh cảnh trong nhà yến giống như nơi ở trước của mình với đồng loại, chim yến mới có thể quyết định.

Chim yến chấp nhận ở lại hay không, số lượng nhiều hay ít là tuỳ ở cách sử dụng phân tạo mùi của chủ nhà yến và tính liên tục của mùi có trong nhà yến.

Sử dụng phân chim yến đúng cách, tạo được sinh cảnh giữ chân chim yến ở lại nhà yến mới là một việc làm quan trọng của chủ nhà yến và nhà kỹ thuật chịu trách nhiệm. Chúng tôi ghi lại các cách sử dụng phân chim yến để tạo mùi lôi cuốn quyến rũ để chim yến tơ sau khi vào nhà yến thăm dò, quyết định ở lại.

1 Cách ủ phân chim yến tươi tạo mùi.

  • Diệt trừ các mầm bệnh, trứng và côn trùng có trong phân chim yến tươi.

    Cho phân chim yến tươi vào bao nylon (PE) dày, rồi dùng thuốc diệt trừ côn trùng pha nước (theo hướng dẫn) đổ vào, cột dây chặt kín để trong 24-36 giờ, phơi nắng rất tốt, côn trùng chết nhanh.

  • Cho phân chim yến vào thùng phuy nhựa 200-300 lít ủ theo công thức 30 kg phân chim tươi với 50-100 lít nước, có thể nên cho thêm vài trăm gram bột tảo biển cung cấp bổ sung một số chất dinh dưỡng và khoáng vi lượng giúp dung dịch sau khi ủ có mùi quyến rũ chim yến thích hơn. Đậy nắp lại ủ trong 5-7 ngày. Chỉ sử dụng phân chim yến tươi, không dùng phân chim yến khô và phân cũ có trên 30 ngày vì phân đã phân hủy hoai mục.
  • Thùng ủ phải có van xả bỏ cặn phân chim sau khi ủ và có van gắn ở giữa thùng ủ để lấy nước ủ sau khi để lắng cặn.
  • Thời gian ủ là 5-7 ngày, sau khi ủ 3 ngày, nước phân ủ bắt đầu dậy mùi,có thể sử dụng được. Trong khi ủ nước phân ủ sẽ có nhiều bọt nổi lên tràn ra ngoài.

    2 Các cách sử dụng nước phân chim yến ủ tạo mùi.

Có nhiều cách sử dụng nước phân chim yến đã ủ tạo mùi

  • Cách đơn giản mà nhiều nhà yến đã làm là gạn lấy nước rồi tạt hay phun lên tường và sàn, bả phân thì quết bệt lên tường nhà yến. Cách làm này ít hiệu quả và tốn kém nhiều nhưng không lôi cuốn được chim yến vào ở vì sau 7-10 ngày mùi phân chim yến ủ bị phai lạt và không còn nữa.
  • Cách sử dụng làm cho mùi có liên tục trong nhà yến.

    – Gạn lấy nước trong của nước ủ và cấp theo định lượng vào máy phun sương tạo ẩm ly tâm. Máy đặt ở chuồng cu gần lổ ra-vào hay đặt trên sân thượng của chuồng cu và mỗi ngày cho hoạt động từ 10-18 giờ, cứ mỗi 30 phút cho hoạt động phun mùi 5-7 phút.
    – Lấy nước trong của nước ủ cho vào thùng nhựa 30 lít, đặt thùng ở chổ cao trong nhà yến. Thùng có gắn một van nhựa ở đáy và nối với dây nhựa 8 mm dẫn nước ủ vào phòng chim làm tổ và cho nhỏ từng giọt để tạo mùi, nhỏ 2-3 giọt/phút là đủ
    – Tạo mùi liên tục ngay tại thùng ủ.phân chim yến
    Các,thùng ủ phân chim yến được đặt ở các tầng trong nhà yến và ở chuồng cu gần lổ ra-vào.
    * Dùng 1 moteur ½-1 HP quay chậm 200-300 vòng/phút, gắn 1 trục có cánh khuấy để quậy đẩy mùi ra và 1 cái quạt hút HD-15 hút mùi có định hướng toả ra ở phòng chim làm tổ và lổ ra-vào. Mỗi ngày cho hoạt động từ 10-18 giờ, cứ mỗi 30 phút cho hoạt động quậy mùi 5-7 phút.
    * Dùng máy bơm hơi loại dùng trong sản xuất tôm cá giống 35-50 watt, nối dây nhựa 8 mm gắn vào một khung nhựa PVC 40×40 cm hay 50×50 cm có soi nhiều lỗ đặt chìm dưới đáy thùng ủ. Khi máy bơm hoạt động sẽ bơm không khí tối đa vào dung dịch ủ, không khí hoà tan vào trong dung dịch ủ và đẩy các mùi có trong nước phân ủ bay ra toả khắp nơi trong phòng chim làm tổ, lỗ ra-vào. Mỗi ngày cho hoạt động từ 10-18 giờ, cứ mỗi 30 phút cho sục khí quậy mùi 5-7 phút.

3 Để đạt được hiệu quả sử dụng phân chim yến tươi tạo mùi

  • Sử dụng phân chim yến tươi tạo mùi nên sử dụng liên tục cho đến khi có chim yến về ở và số phân chim do chim yến về ở thải ra có đủ để tạo mùi lôi cuốn những con chim khác mới đến ở lại, tăng đàn, tăng số lượng.
  • Khả năng giữ mùi của nước ủ phân chim yến có giới hạn, trong 7-10 ngày là giảm và không còn nữa nên hết tác dụng. Khi quyết định chọn phương án tạo mùi bằng phân chim yến nên tính toán tài chính để có thể tạo mùi liên tục trong 6 tháng hay 1 năm để có số chim yến đến ở thải phân mới đủ tạo mùi quyến rũ những chim yến mới ở lại nhà yến.
  • Các chủ nhà yến thường đọc sách hoặc tìm hiểu từ các chủ nhà yến khác đi đến quyết định dùng phân chim yến tạo mùi thường không hay chưa tính đến chi phí. Khi dùng một vài lần thấy số chim yến về chưa được như ý, tính toán lại chi phí thấy không kham nổi nên phó mặc giao nhà yến nhờ “ Lộc Trời giải quyết” rồi đi tìm những cách giải quyết khác như âm thanh, ánh sáng, môi trường…. Cách làm không đúng, tốn kém và mất thời gian cho nhà yến, khi đã quyết định chọn phân chim yến tạo mùi thì nên theo đuổi cho đến khi trong nhà yến có nhiều chim về ổ thì mới ngưng.

    4 Nhược điểm của phân chim yến tươi

  • Hàm lượng các chất dinh dưỡng còn sót lại trong phân chim yến tươi rất ít nên khả năng gây tạo mùi cũng có giới hạn, thường chỉ 7-10 ngày là không còn mùi nữa.
  • Phân chim yến đã khô là phân đã bị phân huỷ hoai mục không còn hoặc còn rất ít chất dinh dưỡng nên không có giá trị dùng trong việc tạo mùi, chỉ có thể làm phân bón nông nghiệp cây trồng như phân chuồng, phân gà, phân cút
  • Phân chim yến tươi có chứa một số vi khuẩn gây bệnh cho các loài động vật khác, trong đó có thể gây một số bệnh truyền nhiễm cho con người. Nhà yến có nhiều chim nhiều phân, hàm lượng các khí độc do phân chim yến bị phân hủy sẽ vượt quá giới hạn cho phép, ảnh hưởng đến sức khỏe và gây bệnh cho những người sống cùng trong nhà yến hoặc lân cận… nên định kỳ vệ sinh, thu dọn
  • Trong phân chim yến có nhiều côn trùng như mạt chim, rận, mạt gỗ và các loài sâu bọ, chúng cắn phá hút máu chim yến non, cắn phá tổ.

Dùng phân chim yến tươi là cách di chuyển hợp pháp các loài côn trùng gây hại từ nhà yến cũ này đến nhà yến của mình mới tạo lập mà hậu quả là sau này chủ nhà yến mới phải vất vả giải quyết diệt trừ côn trùng gây hại trong nhà yến.

Do những nhược điểm này mà ở Malaysia và Indonesia mà từ trước năm 2002, Chính phủ ở đây đã ban hành Luật nuôi chim yến, trong đó có qui định cấm không cho sử dụng phân chim yến làm chất tạo mùi trong nhà yến, quyến rũ chim yến đến ở và định kỳ phải thu dọn phân chim yến, vệ sinh nhà yến.

Ở Malaysia và Indonesia, phân chim yến chỉ có giá trị là phân chuồng phân hữu cơ dùng cho cây trồng trong nông nghiệp,

Trong hơn 2.000 nhà yến đã hoạt động ở Việt Nam, trong thời kỳ đầu của nhà yến, có thể có khoảng 90% sử dụng phân chim yến tươi làm chất tạo mùi lôi cuốn chim yến về ở lại nhà yến mới. Số nhà yến cón lại có thể sử dụng kết hợp hay chỉ dùng các chất tạo mùi do các công ty kỹ thuật ở Malaysia, Indonesia, Thái lan sản xuất như PW cair, PW Super, PW Concentrate, Tanali, Love Potion, Aroma HB … và của Việt Nam sản xuất như Tinh yến Hương, Lộc Yến Hương, SH-125, Muriana, Muritara và nước Rubi.
Thực tế trong 2.000 nhà yến này, theo đánh giá của những nhà kỹ thuật thì chỉ có 20-25% nhà yến thành công (vào cuối năm thứ 2, khai thác được trên 1 kg tổ yến/tháng) và chưa có tài liệu thống kê nào cho biết trong số nhà yến thành công có bao nhiêu nhà yến sử dụng phân chim yến tươi hay các chất tạo mùi khác hoặc kết hợp cả hai.

Nguồn: Tổng hợp bởi Farmtech VietNam.

Những lưu ý quan trọng trong nghề nuôi yến

Nghề nuôi yến đang đem lại lợi nhuận rõ rệt cho cá nhân và doanh nghiệp nhưng để đạt thành công ta cần phải nắm rõ kỹ thuật nuôi yến. Quá trình nuôi cần tuân thủ nghiêm ngặt các yếu tố và quy trình kỹ thuật từ việc thiết kế nhà nuôi yến, dẫn dụ chim vào ở đến cách chăm sóc, lắp đặt các trang thiết bị cần thiết, bảo vệ yến khỏi các yếu tố xâm hại, dịch hại, kỹ thuật quản lý, thu hoạch tổ…Trong đó quan trọng nhất là kỹ thuật về nhà yến đặc biệt là 4 nhân tố sau đây quyết định đến sự thành công của nhà yến mà chúng tôi đã đúc kết được sau nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực này tại Việt Nam đồng thời kết hợp nhiều ý kiến về kỹ thuật nuôi yến trong nhà tốt nhất từ các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong nghành.

Vị trí nhà trong kỹ thuật nuôi yến

Đây là yếu tố quan trọng nhất trong 4 nhân tố để xây dựng nhà yên đạt hiệu quả.Bạn cần xem xét lượng chim có đủ lớn hay không để chọn vị trí nhà thích hợp.. Thông thường mỗi ngày khoảng 5h chiều, chim yến sẽ bay về tổ lúc đó bạn có thể xem số lượng chim ở khu vực đó. Theo phân tích nếu số lượng này phải trên 250 con thì việc đầu tư vào kỹ thuật nuôi yến sẽ mang lại hiệu quả cao. Việc này có thể dùng máy thử chim chuyên dụng để thử cho kết quả sớm hơn nhưng phải được sự đánh giá của chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm để có thể đánh giá được lượng chim đảm bảo cho thành công và một số yếu tố để thiết kế xây dựng nhà yến đúng kĩ thuật sau này. Điều này rất quan trọng cho một dự án nhà yến

Bạn cũng cần xem hướng bay của chim mỗi khi chiều về. Đảm bảo nhà nuôi yến của bạn phải nằm ngay trên đường bay và các lỗ thu chim phải đặt hợp lí với đường bay. Ngoài ra bạn cũng nên xem xét xung quanh nơi bạn định xây nhà nuôi có ao, hồ, sông, suối gì không để chim yến có thể tìm được nguồn thức ăn và nước uống ở đó. Nhà yến phải được xây dựng tại các vùng không cách xa chỗ yến trú ngụ quá 5 – 8 km, dưới đường chim bay, vùng chim kiếm mồi, không cao quá 800 m so với mặt biển

Nhà yến của bạn cũng cần phải tránh hướng mặt trời mọc chiếu thẳng vào hai vách bên hông nhà vì như vậy sẽ rất nóng, không đảm bảo được nhiệt độ lý tưởng cho nhà yến.

Nhà xây tốt nhất theo hướng Tây Bắc hoặc Đông Nam

Thiết kế nhà nuôi yến đúng kỹ thuật

Một nhà nuôi yến có không gian vừa phải, tối thiểu là 100m2 sàn và có nhiều tầng , sàn của mỗi tầng càng lớn lý tưởng chim yến có thể lượn dễ dàng và mang lại cho ta năng suất tổ yến rất cao, trung bình 10m2/1kg/tháng. Mỗi tầng có chiều cao trung bình là 3m – 4,5m. Tùy thuộc vào biên độ nhiệt của mỗi vùng mà chiều cao mỗi tầng có thể thay đổi khác nhau. Nhiệt độ vùng từ Bắc Đèo Hải Vân trở ra sẽ có thiết kế khác so với từ Đà Nẵng trở vào trong Nam. Đặc biệt là nhà nuôi yến phải cao hơn cây cối xung quanh nhà để tránh việc chắn đường chim bay về.

Một điều cần chú ý nữa là nhà yến cần phải thiết kế phòng bay dạo cho chim và phòng làm tổ. Những trong phòng làm tổ thì cần có phòng đặc biệt trong nhà. Phòng đặc biệt sẽ là nơi được trang bị thiết bị dẫn dụ tốt nhất cho những con chim đầu tiên làm tổ và đặt biệt phải đảm bảo môi trường giống như tự nhiên nhất.Ngoài ra còn có các yếu tố thêm như:

Các vách ngăn trong nhà yến cũng cần thiết để sau khi chim yến bị dẫn dụ bởi âm thanh bên trong nhà nuôi mà nó muốn bỏ đi thì cũng khó tìm được lối ra ngoài.
Bên ngoài nhà nuôi chim yến cần phải thoáng rộng, nên gần vùng có nhiều cây, đầm, ao hồ, không có cây cao quá lỗ chim vào nơi ở của yến phải có ánh sáng đảm bảo từ mờ tối đến tối, nhiệt độ không khí 27-31 độ C (tối ưu là 28 độ C), độ ẩm 70-95% (tối ưu là 80%).
Khoảng cách của lỗ thông hơi cách tấm sàn trên và dưới 50cm là khoảng cách lý tưởng.
Khoảng cách lỗ ra vào cần dựa vào từng ngôi nhà được xây dựng lớn nhỏ để biết cách chừa lỗ cho chim vào. Có thể 20×30 cm, 40×60 cm, 40×80 cm tùy theo số lượng bầy đàn trong tương lai, hoặc trong từng giai đoạn để chúng ta thiết kế sao cho phù hợp,…

Âm thanh là yếu tố quan trọng thứ 3 trong kỹ thuật nuôi yến

Một âm thanh dẫn dụ hiệu quả là âm thanh thu hút được lượng đông đảo yến kéo đến xung quanh nhà và lôi kéo chúng bay vào bên trong nhà nuôi. Mỗi nơi thích hơp với một số loại âm thanh dẫn dụ riêng dựa theo vùng miền và vị trí nhà ở trong khu vực cạnh tranh nhiều nhà yến hay là căn nhà đầu tiên của vùng đó.Để biết được âm thanh nào phù hợp với nhà nuôi yến của bạn thì phải thử âm. Có rất nhiều âm thanh để bạn thử như: Super 208, Black Cloud, Super Intan, SuperBabyKing, Baby King…

Lắp đặt kĩ thuật và Kiểm soát môi trường bên trong nhà yến

Thanh ván làm tổ: Ván làm tổ yến cần phải bền, chống ẩm mốc và độ bám cao để tổ chim bám được vào gỗ. Thanh làm tổ cho chim rất quan trọng, phải mềm và tuyệt đối không có mùi khác thường, không nên sử dụng gỗ chưa được nghiên cứu như: gỗ xoài, ổi, bạch đàn, cừ tràm,… Một số hộ tự nghiên cứu mày mò và đóng những loại gỗ mà gia đình có sẵn hoặc mua những loại gỗ không phù hợp với đặc điểm của nhà yến dẫn đến việc chim không những ít vào ở mà còn tốn kém chi phí rất cao khi phải khắc phục lại để đạt hiệu quả như mong muốn.Hiện nay một số loại gỗ được sử dụng trong nhà yến thành công ở Việt Nam: Bạch Tùng, Mít Nài, Meranti… Chính vì thế chúng ta phải lưu ý và sử dụng thanh làm tổ chuyên dụng. Khoảng cách của thanh làm tổ và cách đóng tùy vào khổ ván (theo chiều rộng).


Tổ giả: tùy vào từng điều kiện, môi trường đầu tư hoặc căn cứ vào mùa bắt đầu đầu tư để cân nhắc nên hay không nên đóng một số ít tổ giả xung quanh một số loa được gắn bên trong nhà. Chúng ta không nên lạm dụng sử dụng tổ giả nếu chúng ta chưa hiểu hết tác dụng của nó đối với bản chất sinh sống của loài chim yến, yến sẽ có cảm giác khó chịu, giảm hiệu quả bầy đàn cũng như năng suất làm tổ…
Loa trong nhà: Việc thiết kế và bố trí hệ thống loa trong nhà là rất quan trọng. Hệ thống phải được thiết kế làm sao sử dụng được nhiều chế độ tiếng khác nhau trong từng thời điểm trong ngày và đêm. Đặc biệt việc bố trí hợp lý để tạo hiệu ứng bầy đàn hiệu quả nhưng phải tiết kiệm tối đa khi chúng ta đầu tư. Tránh việc chúng ta tìm hiểu qua loa và suy diễn, tự đầu tư, tự gắn, tự điều chỉnh công suất làm giảm độ bền của loa dẫn đến việc tốn kém chi phí (vì phải thay loa thường xuyên) không những ảnh hưởng đến việc đầu tư mà còn ảnh hưởng đến việc duy trì bầy đàn của yến.
Khử mùi: căn cứ vào từng vùng và mật độ yến cũng như khả năng đầu tư ban đầu để sử dụng đúng loại mùi kích thích, tạo mùi bầy đàn hợp lý để tạo môi trường thân thiện và làm cho yến tưởng có “bạn” đã ở sẵn. Sử dụng chất lỏng phun xung quanh tường, bột khô rải sàn nhà,…Mùi trong nhà yến cũng là một yếu tố quan trọng vì chim yến có khướu giác rất tốt. Các hương tạo mùi được sử dụng thường xuyên trong nhà yến.
Loa ngoài : dùng tiếng kêu bên ngoài và trong nhà để dẫn dụ chim, có nhiều cách sử dụng giàn máy tự động và cài đặt các chế độ hợp lý theo từng chương trình hẹn giờ để thu hút chim được hiệu quả. Mặt khác, nhằm hạn chế tối đa về việc ảnh hưởng từ tiếng thu hút chim đến các gia đình bên cạnh và môi trường xung quanh. Căn cứ vào các vùng miền và mức độ, điều kiện thuận lợi của những bầy đàn hoặc khu vực mà chúng ta đầu tư để thiết kế công suất máy phát hợp lý, đạt hiệu quả thu hút và dẫn dụ chim về.
Tạo ẩm và giữ nhiệt độ ổn định: nhằm giữ nhiệt độ và độ ẩm bên trong nhà chim (60-95% / 26 – 31 độ C)
Độ ẩm trong nhà nuôi yến cần duy trì ở mức cao từ 85 đến 95% . Cần phải sử dụng cảm biến để có thể duy trì được độ ẩm trong nhà yến.

Cảm biến Nhà Yến 3in1 của Farmtech Vietnam, kiểm soát được 3 yếu tố môi trường qua trọng nhất trong nhà yến  là nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng.

Nhiệt độ trong nhà yến cần phải duy trì ở mức dưới 31 độ. Đồng thời nhiệt độ cũng cần phải cao hơn 26 độ. Có nhiều cách để kiểm soát nhiệt độ trong đó có dùng máy móc, hệ thống làm mát, phun nước lên tường và mái nhà,… Cũng cần dụng tường đôi để có thể cách nhiệt tốt nhất.
Cây tạo côn trùng: Một vấn đề cần lưu tâm là số lượng đàn chim tăng lên phải được cân bằng với môi trường sống vĩ mô của chim. Để tránh các khuynh hướng giảm sút của đàn yến tự nhiên, gây cạnh tranh thức ăn trong thiên nhiên, nên trồng thêm xung quanh nhà yến những loại cây mà yến ưa thích (như cây keo dậu – Leucaena glauca), gây nuôi các loại côn trùng làm thức ăn cho chim và nhất là bảo vệ môi trường thiên nhiên ven biển. Làm như thế sẽ thu hút được yến về rất đông (ngoài ra chúng ta cũng có thể dùng bột tạo côn trùng nếu cần).
Nếu môi trường thiên nhiên bị phá hủy do đô thị hóa, chim yến có thể sống trong “khách sạn 5 sao” giữa các thành phố (như ở Malaysia, Thái Lan) nhưng phải đi xa kiếm ăn, sự tiêu tốn năng lượng và thiếu thốn thức ăn sẽ làm số lượng quần đàn giảm xuống. Vì vậy, vấn đề bảo vệ môi trường thiên nhiên ven biển phải được đặt lên hàng đầu. Thái Lan đã bảo tồn được khu rừng ngập mặn nên đàn chim yến của Thái Lan phát triển rất nhanh, đây là một điển hình mà Việt Nam cần học tập.Ngoài ra chúng ta cũng có thể dùng bột tạo côn trùng nếu cần.

Nghề nuôi yến đã đem lại thành công cho nhiều cá nhân và doanh nghiệp nhưng để làm được cần có quyết tâm , say mê với nghề và nắm vững kỹ thuật nuôi yến.Những yếu tố cơ bản về kỹ thuật nuôi yến trong nhà mà chúng tôi giới thiệu sẽ giúp cho mọi người có cái nhìn tổng thể hơn về nghề có rất nhiều cơ hội , tiềm năng để phát triển tại Việt Nam hiện nay. Chúng tôi, những người nhiều năm gắn bó nghiên cứu và đầu tư cũng như chuyển giao kĩ thuật nhà yến chuyên nghiệp tại Việt Nam rất mong muốn các bạn sẽ có được những căn nhà yến thành công và giúp cho các bạn tạo nên kho vàng trắng từ thiên nhiên cho chính mình. Chúc mọi người đạt được kết quả tốt nhất cho sự lựa chọn đầu tư của mình.

Nguồn : kythuatnhayen.vn, được kiểm duyệt bởi Farmtech Vietnam

3 phương pháp thu hoạch tổ yến nhà

Chăm sóc nhà yến yêu cầu người nuôi yến cần phải có kỹ thuật, hiểu biết về đặc tính của chim yến. Thu hoạch tổ yến cũng vậy, cần phải nắm rõ được quy luật sinh sản, làm tổ của chim yến để có phương pháp thu hoạch đúng và phù hợp với tình trạng nhà yến của mình nhất.

Số lần thu hoạch tổ yến trong một năm: Thông thường một năm chúng ta có thể thu hoạch 4 lần tổ yến, cụ thể:

  • Thu hoạch trong trường hợp số lượng chim yến quá nhiều không còn nâng đàn được nữa: chim yến làm tổ đã xong, sẵn sàng để chim đẻ trứng, nhưng chưa có trứng. Phương pháp này còn được gọi là phương pháp cưỡng đoạt (trộm tổ). Tổ không đạt chất lượng như tổ đủ ngày tháng.
  • Thu hoạch trong trường hợp nâng đàn (nhà yến mới xây): Khi thu hoạch tổ yến cần phải thực hiện đúng phương pháp, chi tiết và chắc chắn để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến đàn yến và không làm cho chim cảm thấy mất yên tĩnh và bỏ đi.

Có một số lưu ý chung trong quá trình thu hoạch tổ yến mà người nuôi yến cần phải nắm rõ:

  • Thời gian chính xác nhất để thu hoạch tổ yến là 9h00 -15h00, đó là lúc đi kiếm mồi. Tránh thu hoạch vào lúc chim đang nghỉ vì sẽ làm xáo trộn cuộc sống của chim.
  • Thời điểm thu hoạch cũng là lúc kiểm tra và loại bỏ các yếu tố gây hại đối với chim.
  • Để cho tổ chim yến không bị gãy thì trước khi lấy đi thì phải phun nước trước, xung quanh chỗ tổ gắn vào xà thanh gỗ. Tiếp đến dùng dao mỏng để gạt hớt nó.
  • Thời gian lấy tổ và sự phân bố của các tổ lấy đi đều cần phải chú ý, làm sao để chim không bối rối và có thể giúp nó làm tổ trở lại lúc ban đầu

Hiện nay có 2 cách thu hoạch được đa số các nhà nuôi yến áp dụng, là thu hoạch tổ yến sau khi chim non đã rời tổ (có thể tự bay đi kiếm ăn được) và thu hoạch trước khi chim yến đẻ trứng. Với phương pháp thứ 3 thì rất ít chủ nhà yến áp dụng và chúng tôi cũng khuyên các chủ nhà yến đặc biệt không dùng phương pháp này để thu hoạch tổ yến.

1 Phương pháp thu hoạch tổ yến sau khi chim non đã rời tổ.(Khuyên dùng)

Đây là phương pháp thu hoạch được đa số các chủ nhà yến thực hiện và được các công ty tư vấn khuyên dùng. Phương pháp này giúp nhà yến tăng số lượng bầy đàn nhanh chóng, những người thu hoạch tổ yến theo phương pháp này được xem là nuôi yến có chiều sâu.

Ưu điểm:

  • Thu hoạch tổ yến bằng phương pháp này giúp số lượng yến trong nhà của bạn tăng nhanh, nhà yến tăng đàn nhanh chóng, những chú chim non sẽ trưởng thành và tiếp tục xây, giúp nhà yến nhanh phát triển cả về số lượng yến và số lượng tổ trong thời gian nhanh nhất.
  • Phương pháp này ngoài việc không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của chim yến mẹ, nó còn mang ý nghĩa giá trị nhân văn trong nghề nuôi yến.
  • Tổ yến dày hơn, nặng hơn do đã hình thành đầy đủ bộ khung.

Nhược điểm

  • Thu hoạch tổ yến bằng phương pháp này thường thì tổ yến bị bẩn hơn do dính nhiều lông, phân của chim non, trứng bể vụn trong quá trình chim nở. Do đó người mua sẽ vất vả hơn trong việc làm sạch tổ yến.

2 Phương pháp thu hoạch tổ yến trước khi yến đẻ trứng. (Không khuyên dùng)

Thu hoạch ở thời điểm này là cách làm được ưa chuộng nhất bởi vì khi lấy tổ yến tại thời điểm này, tổ yến là sạch sẽ nhất, không bị nhiều bụi bẩn, phân hay lông yến. Giá trị tổ yến mang lại cũng là cao nhất vì thời gian xử lý ngắn do tổ yến đã sạch sẵn rồi. Khi chim Yến phát hiện ra là bị mất tổ thì sẽ lập tức xây lại tổ mới. Phương pháp này được gọi là “phương pháp thu hoạch cướp tổ ” và được các chuyên gia nhà yến khuyến cáo không nên áp dụng.

Ưu điểm

  • Phương pháp thu hoạch tổ yến nuôi trong nhà này sẽ rất sạch, rất ít lông yến, bụi bẩn bám vào tổ giúp tổ yến dễ tiêu thụ và làm sạch tổ hơn.

Nhược điểm

  • Với phương pháp thu hoạch cướp tổ này sau khi bị mất tổ chim yến bố mẹ phải tức tốc xây lại một tổ mới để kịp sinh sản, do đó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của chim bố mẹ. Đặc biệt trong mùa thiếu thức ăn có thể làm chim bố mẹ kiệt sức và chết.
  • Tổ yến thu hoạch được tuy trắng sạch nhưng rất mỏng và nhẹ, những tổ chim bố mẹ làm lại cũng sẽ mỏng, nhỏ hơn do thời gian xây tổ quá ngắn.
  • Do kiệt sức để xây tổ mới dẫn đến quá trình chăm sóc chim non cũng bị ảnh hưởng, chim non yếu và dễ chết hơn. Dẫn đến ảnh hưởng đến số lượng chim yến, số lượng đàn trong nhà yến sẽ tăng chậm.

3 Một số phương pháp khác. (Khuyến cáo Đặc biệt không áp dụng)

Ngoài 2 phương pháp thu hoạch trên thì cũng có một vài nhà yến thu hoạch sau khi yến đẻ 2 trứng (chưa nở con).

Thời điểm thích hợp để thu hoạch tổ yến tiếp theo đó là khi bạn thấy trong tổ yến có 2 cái trứng rồi thì bạn tiến hành lấy tổ yến. Nên nhớ là khi nào thấy 2 cái trứng thì mới thu hoạch chứ không được thu hoạch khi trong tổ mới có 1 trứng bởi vì như thế sẽ làm ảnh hưởng đến chim Yến mẹ, gây nhiều rắc rối cho chim Yến mẹ.

 

Thu hoạch tại thời điểm này có lợi là tổ yến lúc này đã hoàn thành đầy đủ về cấu trúc, tổ yến dày hơn và đạt chất lượng cao hơn.

Phương pháp này rất hiếm chủ nhà yến áp dụng vì nó làm giảm số lượng chim yến trong nhà yến rất nhanh do không có chim non để tăng bầy, chim bố mẹ sẽ bỏ đi tìm môi trường sống khác tốt hơn. Và trên hết là phản lại tính nhân văn trong nghề nuôi yến. Vì vậy chúng tôi khuyến cáo các chủ nhà yến không nên áp dụng phương pháp thu hoạch tổ yến nuôi trong nhà này.

Lời kết

Nuôi yến là một nghề sinh lợi rất lớn, nhưng nó cũng là một nghề mang tính nhân văn sâu sắc, giúp bảo tồn và phát triển số lượng đàn chim yến. Bảo vệ và phát triển số lượng chim yến cũng là vấn đề mấu chốt để có một nhà yến thành công. Chính vì vậy, việc thu hoạch tổ yến sao cho tốt nhất cho sự phát triển của nhà chim là vô cùng quan trọng, nó không chỉ ảnh hưởng đến sự tăng đàn nhanh hay chậm của nhà chim mà về lâu dài, nó ảnh hưởng đến sự thành công hay thất bại của chính nhà chim đó.

Nguồn: Tổng hợp bởi Farmtech VietNam.

Nuôi ruồi giấm làm thức ăn cho chim yến

Ruồi dấm là 1 trong những loại thức ăn cho cá dĩa nói riêng, cá cảnh nói chung và cho chim yến. Bài viết này giới thiệu cách nuôi ruồi dấm.

Drosophila, hay còn gọi là ruồi dấm (vinegar/fruit fly), vốn là công cụ thí nghiệm của các nhà khoa học nhưng cũng là nguồn thức ăn cho các loài cá cảnh.Hiện nay được nuôi làm thức ăn phụ thêm cho chim yến vào mùa đông hay mùa gió bão chim yến không đi ăn xa được.

Những sản phẩm ruồi thương mại được biến đổi gien khiến chúng không thể bay được (để dễ nuôi nhốt hơn), chỉ sau một vài thế hệ những con côn trùng này mới có thể phục hồi khả năng bay.

Drosophila là loài đẻ trứng, và nếu trứng được thụ tinh thì sẽ nở ra ấu trùng hay giòi mà chúng ta thu hoạch chúng để nuôi cá dĩa. Ấu trùng ruồi rất phàm ăn và lớn rất nhanh ở nhiệt độ bình thường. Sau vài ngày, chúng bắt đầu làm kén và nở thành ruồi. Ruồi mới nở có hình dạng hoàn thiện và ngay sau đó chúng bắt đầu sinh sản. Điều này lý giải tại sao người ta có thể sản xuất giòi với số lượng lớn.

Bột tạo ruồi giấm DP 501

Lai tạo ruồi dấm rất đơn giản, có nhiều cách để “tẩm bổ” cho chúng. Dưới đây là một trong những cách để “sản xuất” ruồi giấm.

Sử dụng một chai nước suối cũ cắt đáy.

Tạo ruồi dấm

Chai nước suối cắt ra tạo ruồi dấm

Ruồi giấm làm thức ăn cho chim yến

Bỏ thêm rơm rạ, cỏ khô, sợi, ống hút… để gia tăng diện tích bề mặt. Đáy chai đổ một lớp “cháo” làm thức ăn cho ấu trùng.

Thành phần dinh dưỡng của “cháo”:

  • Men bia
  • Đường
  • Bột lúa mạch
  • Chuối và các loại trái cây nói chung
  • Nipagin (chất bảo quản thực phẩm)
  • Bột rau
  • Dấm
  • Bột can-xi (calcium carbonate)
  • Calcium gluconate (thuốc trị loãng xương)
  • Vitamin D3
  • Các loại vitamin khác

    Và đây là công thức làm “cháo dinh dưỡng” đã được áp dụng thành công trên thực tế:

  • 80 g bánh dinh dưỡng
  • 10 g bột làm bánh
  • 1 muỗng trà bột can-xi (calcium carbonate)
  • 20 g đường fructose
  • 0.8 g Nipagin
  • Nước vừa đủ để biến hỗn hợp thành “cháo”

    Sau khi chuẩn bị xong, cháo được đổ vào các chai ươm ruồi dấm… nhưng nên nhớ rằng, những con ruồi nở đầu tiên hầu như là ruồi đực và hãy để chúng sinh sản đủ nhiều trước khi thu hoạch.

Nguồn: Tổng hợp bởi Farmtech VietNam.

Thức ăn của chim yến

Mỗi chúng ta đều không còn gì xa lạ với tổ yến, hoặc ít nhất cũng được nghe nhắc đến tổ yến và công dụng của nó đôi ba lần. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết thức ăn của chim yến là gì? Với một loài chim “khó tính” như vậy thì chúng có ăn cào cào, châu chấu, giun, dế như đa số loài khác? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về chúng.

Chim yến chỉ có thể đớp mồi trên không trung mà không thể mổ hay nhặt mồi trên mặt đất như một số loài chim khác. Chúng thường sống bầy đàn lên đến hàng trăm con nhưng lại thích làm tổ từng cặp riêng rẽ, thích sống ở chỗ gần nước (sông, hồ, biển), có đồng ruộng, rừng cây thấp, và ít đến các khu rừng rậm. Đây được coi là môi trường lý tưởng tập hợp đa dạng các loại côn trùng, là nguồn thức ăn phong phú cho chim yến. Chính vì vậy việc khảo sát điều kiện nuôi yến ban đầu là bước rất quan trọng, đặt nền móng đầu tiên cho quá trình nuôi yến dài lâu sau này.

Vì kích thước cơ thể chim yến cũng khá nhỏ bé, chỉ nặng trung bình khoảng 13 gram nên thức ăn của chim yến là các loài côn trùng khá nhỏ bay trong không trung hoặc bị gió cuốn lên từ các đầm lầy, ao hồ, sông suối, các thảm cỏ hoang dã, từ cánh đồng, ruộng vườn, từ các kiểu rừng trong đó có rừng ngập mặn, từ chợ búa, bãi rác, trại chăn nuôi,…vv

Thức ăn của chim yến trưởng thành:

Chim yến trưởng thành ăn côn trùng có kích thước nhỏ bay trong không khí như kiến cánh, ong nhỏ, phù du, ruồi, muỗi, nhện, các con bọ nhỏ như rầy nâu, rầy xanh,… Kiến cánh là loài được tìm thấy trong thức ăn của chim yến chiếm tỷ lệ cao nhất, các loài khác còn lại có tỷ lệ thấp. Vào mùa mưa thì thức ăn chính của chim yến là mối. Chim yến bắt côn trùng và ăn trong khi đang bay. Khi tìm kiếm thức ăn ở những nơi khan hiếm, do mật độ côn trùng bay trong không khí giảm dần theo độ cao nên chim thường bay vòng quanh khu vực đó và là là hạ xuống thấp. Chim cũng kiếm mồi tại những nơi có nhiều cây cao có nhiều hoa, trái là nơi tập trung các loài côn trùng nhỏ và thường ở độ cao dưới 30m.

Thức ăn cho chim con:

Cũng giống như con người, trong suốt quá trình được sinh ra đến lúc có thể rời tổ đi kiếm ăn được thì chim con rất cần bố mẹ chăm sóc. Thời gian này hoạt động chủ yếu của chim con là ăn và ngủ.

Chim bố mẹ sau khi kiếm được thức ăn về sẽ trộn thêm enzym và các kháng thể trong nước bọt vào cục mồi rồi mớm cho chim con. Nhìn chung chim yến non ăn thức ăn có vỏ kitin mỏng hơn chim trưởng thành do hệ tiêu hóa còn yếu và chưa hoàn chỉnh. Việc ăn loại thức ăn vỏ kitin mỏng nhằm giúp chim con tiêu hóa thức ăn một cách dễ dàng hơn. Tỷ lệ bọ rầy (nâu, xanh) – chiếm 50% và ruồi muỗi chiếm 20%, ong kiến chiếm khoảng 7%. Có nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi giải phẫu một con chim non, người ta thấy trong cục mồi có từ 250-350 con côn trùng nhỏ.

Thông thường chim con ăn khoảng 4 lần/ngày, 3 lần vào ban ngày, 1 lần vào ban đêm (khoảng 8 giờ tối), tuy nhiên số bữa ăn của chim yến trong ngày còn phụ thuộc vào điều kiện khí hậu và tập tục sống của từng đàn chim. Vì vậy số lần ăn trong ngày của chim yến có thể thay đổi tùy vào môi trường sống.

Chim non rời tổ sau khi nở 40 – 45 ngày, trọng lượng cơ thể trung bình khoảng 13 gram. Khi này chúng có thể tự đi kiếm mồi như bố mẹ của chúng vẫn thường làm.

Hiện nay, tại một số mô hình nuôi chim yến có tình trạng yến tăng đàn rất nhanh dẫn đến nhu cầu nguồn thức ăn của chim cũng tăng cao theo. Khi đàn chim yến tăng nhanh từ vài chục con nay lên đến vài trăm, thậm chí vài ngàn con thì nguồn thức ăn trở thành vấn đề cấp thiết cần được giải quyết và phải đảm bảo ổn định lâu dài. Chỉ có rừng nhiệt đới ẩm ướt, rừng ngập mặn và thảm cỏ đất ngập nước mới là nơi có nhiều côn trùng quanh năm. Các khu vực khác chỉ sản sinh côn trùng trong một số thời điểm, với một số điều kiện nhất định. Do vậy, để chủ động nguồn thức ăn cho chim yến, chúng ta cần nuôi trên quy mô lớn một số loài côn trùng.

Giải pháp tốt nhất cho vấn đề này đó chính là chủ động tạo ra nguồn thức ăn cho yến. Thị trường thiết bị hỗ trợ nuôi yến hiện nay có rất nhiều các loại bột tạo côn trùng làm nguyên liệu tạo thêm nguồn thức ăn phong phú cho chim yến. Tuy nhiên có nhiều ý kiến trái chiều nhau về việc sử dụng các loại bột này sẽ ảnh hưởng tốt hay không tốt đến chất lượng tổ của chim yến. Đây là vấn đề gây nhiều tranh cãi vẫn chưa có đáp án chính thức từ các công trình nghiên cứu khoa học. Vì vậy tạo ra nguồn thức ăn từ tự nhiên vẫn là phương pháp an toàn và đảm bảo hơn cả.

Có thể trồng nhiều cây thu hút côn trùng quanh khu vực nhà yến như: sung, keo dậu (táo nhơn), ômôi, dừa nước, … Đây là những loài thích hợp trồng ở vùng nuôi yến, tạo môi trường cho yến sinh hoạt đồng thời cũng là tạo môi trường sinh thái xanh, sạch, trong lành cho con người.

Ngoài ra có thể tạo ruồi giấm bằng phương pháp tự nhiên để tạo thêm nguồn thức ăn cho chim yến. Cách tạo ruồi giấm cũng vô cùng đơn giản.

Ruồi giấm

Ruồi giấm

Là đối tượng ăn côn trùng trên không, chim yến đã, đang và sẽ tiếp tục góp phần quan trọng trong việc khống chế số lượng các côn trùng gây hại cho hoa màu, giúp cân bằng hệ sinh thái. Qua đó cho thấy, việc nuôi chim yến không chỉ mang lại lợi ích cho người nuôi mà còn mang lại rất nhiều các lợi ích xã hội khác.

Nguồn: TamcaoViet được kiểm duyệt lại bởi Farmtech VietNam.

Chia sẻ kinh nghiệm nuôi chim yến cho người mới bắt đầu

Nuôi chim yến không còn là nghề mới, tuy nhiên nghề này chưa bao giờ hết “nhiệt”.

Vốn được coi là ngành công nghiệp không khói bụi và tổ yến được coi như “vàng trắng”, ngày nay ngành công nghiệp này giống như một thỏi nam châm thu hút đông đảo các nhà đầu tư, bởi giá trị của nó mang lại không chỉ dừng lại ở lĩnh vực kinh tế và còn ở lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, xây dựng, sức khỏe,…vv.

Thế nhưng, để có được thành công với nghề yến thì không phải là điều dễ dàng.

Để đầu tư vào ngành này một cách hiệu quả, có tiền thôi là chưa đủ. Thực tế ghi nhận tỉ lệ thành công ở Việt Nam không cao do hầu hết các nhà đầu tư là tự phát nên việc lựa chọn mô hình kỹ thuật cũng là tự mình chọn lựa. Chính vì vậy dễ dẫn đến lựa chọn sai mô hình, sai kĩ thuật.

Vậy đâu là yếu tố cần thiết một người nên biết trước khi bước vào nghề nuôi yến? Mời bạn tham khảo một số kinh nghiệm nuôi chim yến được tổng hợp từ những người nuôi chim yến thành công và thất bại dưới đây:

Việc đầu tiên cần làm trước khi bắt đầu nuôi chim yến là gì?

Việc đầu tiên bạn cần làm trước khi bắt đầu nuôi yến đó là hãy tìm hiểu về yến, về kỹ thuật xây dựng nhà yến. Nuôi yến, hãy “Học từ thất bại, đừng học từ thành công”. Nghe thì có vẻ khá “ ngược đời” nhưng đặc trưng của nghề nuôi yến là không nên sao chép mô hình của nhà yến này, sau đó áp dụng nguyên bản vào nhà yến của mình. Chúng tôi khuyên bạn nên học hỏi thực tế từ những mô hình thất bại để rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân để tránh những sai lầm.

Diện tích của nhà yến là bao nhiêu là đủ?

Hiện không có một thông số diện tích cố định nào cho nhà yến. Tùy vào diện tích nhà mà đơn vị thiết kế sẽ thiết kế mô hình phù hợp. Tuy nhiên diện tích nhà yến cần đạt từ 70m2-80 m2 trở lên. Nếu nhà nuôi chim yến ở thành phố thì phải cao hơn nhà xung quanh và nhà kế bên, phải có chuồng cu lượn của chim yến theo mô hình tự nhiên. Nhà vùng ven sẽ thoáng hơn, điều kiện tốt cho chim yến bay lượn và nguồn thức ăn nhiều hơn.

Làm cách nào để chim yến vào làm tổ ?

Trước tiên, bạn cần biết nơi mình định nuôi yến có đủ điều kiện nuôi hay không. Bạn nên nhờ đến sự tư vấn của các công ty chuyên nghiệp. Việc khảo sát số lượng chim yến là bước khởi đầu khá quan trọng, có ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình xây dựng và phát triển của nhà yến sau này.

Số lượng yến đạt tiêu chuẩn mới có thể đầu tư xây dựng nhà nuôi chim yến.

Để chim yến vào làm tổ không khó, bạn chỉ cần phát âm thanh tiếng kêu của chim để dẫn dụ chim yến từ nơi khác đến. Tuy nhiên, việc để chim yến ở lại định cư lâu dài và tăng bầy đàn là cả một quá trình đòi hỏi cần được đầu tư kĩ lưỡng và áp dụng kỹ thuật chuẩn xác. Nhà yến phải đáp ứng đầy đủ các yếu tố: âm thanh, ánh sáng, độ ẩm, thoáng khí,…tốt nhất và thường xuyên cập nhật kỹ thuật mới thì mới có thể đáp ứng kịp sự thay đổi về nhịp sinh học của chim yến.

Nếu nhà hàng xóm cũng nuôi chim yến thì có thể dụ được chim của mình đi hết không?

Không. Chim yến mà chúng ta dụ được chủ yếu là các con chim non. Vốn là một loài chim rất trung thành, một khi chúng đã vào nhà ở và làm tổ thì chúng sẽ gần như ở lại suốt đời, trừ khi ngôi nhà của bạn có những yếu tố làm chim yến cảm thấy bất an như bị phá hoại hay khai thác tổ không đúng cách.

Rủi ro khi đầu tư nuôi chim yến?

Bất cứ ngành nghề nào cũng đều có rủi ro không riêng gì nghề nuôi chim yến. Đặc biệt, nuôi chim yến lại phụ thuộc vào các yếu tố tự nhiên quá nhiều: nguồn thức ăn, môi trường sống, khí hậu, …đều là những tác nhân có ảnh hưởng trực tiếp đến việc thành công của nhà yến. Chúng ta không thể triệt tiêu hoàn toàn được rủi ro khi nuôi yến tuy nhiên có thể giảm thiểu được nó một cách tối đa thông qua các thiết bị hỗ trợ nuôi yến hiện đại và không ngừng đổi mới kỹ thuật để bắt kịp nhịp sống của yến.

Chi phí đầu tư ban đầu và chi phí vận hành nhà yến là bao nhiêu?

Việc đầu tư nuôi chim chủ yếu là chi phí đầu tư ban đầu, còn chi phí vận hành là rất ít (chủ yếu cho người trông coi nhà nuôi chim và tiền điện nước). Chi phí đầu tư ban đầu cho một nhà chim bao gồm 2 khoản sau: tiền xây dựng phần thô nhà và tiền công nghệ.

Thức ăn cho chim yến là gì?

Thức ăn của chim yến là các loại côn trùng nhỏ: kiến cánh, ruồi, muỗi, rầy nâu, rầy xanh, …. Hàng ngày chim rời tổ đi kiếm ăn vào sáng sớm (5-6 giờ) và bay về tổ lúc trời sẩm tối ( 17-18 giờ). Chim yến bắt côn trùng khi chúng đang bay. Như vậy, nguồn thức ăn của chim yến là hoàn tự nhiên. Trong quá trình nuôi bạn không phải tốn tiền mua thức ăn cho chim yến.

Đầu ra cho tổ yến?

Hiện nay, nhu cầu tổ yến là vô cùng lớn do con người ngày càng nhận thức được lợi ích mà yến sào mang lại. Giá tổ yến thô trung bình giao động từ 2,5 triệu đồng/100gram đến 3 triệu đồng/100gram. Thị trường xuất khẩu cũng tấp nập do tổ yến Việt Nam đẹp và có chất lượng cao hơn tổ yến của những nước khác.

Nguồn: TamcaoViet được kiểm duyệt lại bởi Farmtech VietNam.

Kỹ thuật nuôi yến nhà

Tổ yến là thực phẩm vô cùng tốt cho sức khỏe với nhiều công dụng như tăng cường dinh dưỡng, chống lão hóa và nâng cao hệ miễn dịch. Với nhiều công dụng như vậy, tổ yến rất được nhiều người ưa chuộng và tìm mua.

Tuy nhiên, lượng yến tự nhiên khai thác không thể đáp ứng đủ nhu cầu khách hàng. Vì thế, người ta đã tìm cách dụ yến về nhà nuôi để tiện chăm sóc và thu hoạch.

1. ĐỊA THẾ XÂY NHÀ CỦA CHIM:


Dựa theo việc nghiên cứu, theo dõi đời sống, tập tính thiên nhiên của chim yến, ngôi nhà chim cần có các yêu cầu sau:

– Vị trí xây nhà chim cũng phải gần đồng ruộng, bụi cỏ, rừng cây thấp, biển, sông, hồ. Những nơi này tạo điều kiện để chim tìm mồi dễ dàng, nhất là vào mùa mưa.

– Nhà phải được xây trong vùng có chim yến sinh sống, khu vực chim kiếm ăn, dưới đường chim bay.

– Nhà không xây ở độ cao vượt quá mặt biển 1.000m. Hiện nay người ta khuyến cáo dưới 500m.

– Địa điểm xây nhà phải là nơi không có nhiều hãng xưởng, nhà máy. Ở những nơi đó các côn trùng làm nguồn thực phẩm cho chim thường sẽ bị tiêu diệt do đô thị hóa.

– Nhà chim phải xây ở nơi tương đối an toàn tránh các loài dịch hại như chim quạ, đại bàng, chim cắt… là những loài thích ăn thịt chim. Các loài chim săn mồi này sẽ làm chim yến sợ và sẽ tìm nơi khác an toàn hơn.

– Tìm hiểu về điều kiện nhiệt độ, độ ẩm, hướng gió của khu vực định xây nhà yến. Sau đó đối chiếu với các đặc tính thích nghi của chim yến xem có phù hợp hay không. Việc này giúp người làm nhà chim có 2 điều chỉnh nhất định về ván tổ, cửa thông gió, cửa ra vào, vật liệu xây nhà, kiểu nhà thích hợp.

2. XÂY NHÀ CHIM YẾN:

– Hình dáng căn nhà: Nhà chim thường giống 1 cái kho lớn có thể là hình khối ống, hoặc hình khối chữ nhật tùy vào địa thế miếng đất. Nhà có thể lợp mái hoặc mái bằng.

– Kích thước nhà: Thường có kích thước từ 10 x 20m (khoảng 150 – 200m2). Nhà chim có thể tổ hoặc nhỏ hơn chút ít nhưng phải tìm cách để tăng sức chứa chim ở trong phòng như chia nhà thành một số tầng (3 – 5 tầng).

– Độ cao của tường: 5,5 – 6m. Nhà có độ cao sẽ tiện cho việc chia thành tầng và phòng, giúp điều hòa không khí, giữ nhiệt độ và độ ẩm trong nhà.

– Độ dày của tường và vật liệu xây tường: Vừa xây tường là cát, vôi, ximăng trộn theo tỉ lệ3:2:1. Tường bê tông dày 20 – 25cm. Trong các vùng nóng để giảm nhiệt độ của nhà chim có thểxây gạch 2 lớp, giữa 2 lớp gạch cách nhau 1 khoảng không 5cm. Mặt ngoài và trong của tường phải phủ 1 lớp vừa, nhất là mặt ngoài phải phủ ximăng làm cho trơn láng để tránh các con vật khác như (mèo, chuột…), mặt trong chỉ có thể tráng vừa.

Với những ngôi nhà (xây sẵn) vách tường trơn láng, thay vì cải tạo bằng kĩ thuật mới, người làm nhà chim ốp lên tường những tấm lưới bằng nhựa cứng, chim yến vẫn có thể bám và làm tổ rất hiệu quả.

Mái và nóc nhà phải lợp kỹ để tránh mưa. Mái lợp ngói cũng có thể lợp bằng vật liệu khác như tôn lạnh màu xanh lá cây, ở vùng nóng góc nghiêng mái lớn (45 độ) để hấp thụ nhiệt tốt hơn, vùng lạnh thì góc nghiêng mái nhỏ hơn (30º). Cũng có nhiều nhà yến không lợp mái, trần phẳng, đổ bê tông, trên trần nhà là hệ thống chống nóng bằng gạch và có lót vật liệu chịu nóng. Một số nhà yến kiểu này người ta còn xây thêm một bể nước rộng thấp trên trần.

3. CỬA RA VÀO VÀ NỀN NHÀ:

– Cửa cho người: Chỉ xây 1 cửa, khi đi vào cần qua 1 phòng nhỏ, rồi mới đến cửa đi vào phòng chim.

– Cửa ra vào cửa chim:

  • Kích thước cửa ra vào cho chim phải đặt ở trên để không bị cản trở lúc chim bay ra bay vào.
  • Kích thước lỗ cửa nhỏ nhất là 30 x 20cm, lớn nhất 45 x 30cm, lỗ ra vào rộng quá thì căn phòng sẽ bị sáng, không thích hợp với chim.
  • Nếu là nhà yến mới xây thì kích thước lỗ ra vào của chim phải là 40 x 80cm. Hướng đặt lỗ cửa ra vào phụ thuộc vào hướng đường chim bay và hướng gió.
  • Nền nhà không cần lót gạch nhưng phải có một số chậu, bể nước không cạn, rộng để điều hòa độ ẩm của không khí. Từ nền có các ống nước đi lên theo vách tường 1,5m. Khi cần ta mở vòi, nước sẽ rỉ theo mặt tường làm cho căn nhà có độ ẩm như mong muốn.
  • Cần có rãnh dọc theo tường để khỏi làm hỏng sàn nhà và lỗ thoát nước khi làm vệ sinh. Ta cũng có thể lắp thêm hệ thống bơm nhỏ để bơm nước lên, đi qua ống nhựa đục lỗ rồi để nước chảy xuống các chồng gạch trong hồ (giống như lạo bơm dùng cho hồ cá).

– Thời gian kết thúc xây nhà nên kết thúc trước mùa sinh sản khoảng 2 tháng để mùi vôi và ximăng bay bớt và ngôi nhà trở nên cũ hơn.

4. PHÒNG CỦA CHIM YẾN:

– Độ cao của mỗi tầng nhà chim ít nhất là 2m (vùng lạnh). Tuy nhiên cần chú ý là có khoảng thông tầng. Làm sao cho bầu không khí trong phòng giống như trong các hang vách đá tự nhiên.

– Số tầng: Tối thiểu là 2 tầng. Nhà yến 1 tầng ít có cơ hội thành công hơn bởi nó quá thấp, không thuận tiện về đường bay của chim, nhiệt độ, độ ẩm khó điều chỉnh, ít điều kiện để chim lựa chọn 1 chỗ thích hợp nhất cho nó.

– Số phòng:

  • Nếu không đặt phòng dạo chờ ở phía trên, vẫn cần thiết kế một phòng dạo cùng tầng với phòng nghỉ. Vì khi chim đi vào nhà, chim thích bay lượn, lúc trong phòng dạo trước khi vào phòng nghỉ qua 1 cửa.
  • Ngôi nhà chia làm nhiều phòng tối thiểu 4m x 4m (cao 3 – 4m) nếu do điều kiện phòng hẹp hơn chút ít thì chiều cao phải tăng lên thậm chí có thể bỏ vách ngăn giữa 2 phòng liền kề làm cho nó rộng thêm.
  • Giữa các phòng nhỏ còn có cửa thông với nhau. Kích thước và kiểu dáng cửa giữa các phòng có thể khác nhau, lý tưởng là 20 x 20cm.
  • Lỗ thông tầng: Trong các nhà có nhiều tầng thì bao giờ cũng có 1 khoảng trống thông tầng thẳng từ trên xuống, khu vực này không có sàn nhà, để chim có thể bay lượn tự do giữa các tầng 1 cách dễ dàng như trong khe sâu của hang đất hoặc miếng lam bằng ximăng.

– Xà gỗ trong phòng chim yến:

  • Các xà gỗ hoặc miếng làm được gắn thêm trên trần nhà để chim bám và tăng diện tích làm tổ. Kích thước các ván gỗ hoặc miếng lam này dày 1,5 – 2cm, rộng từ 15 – 20cm.
  • Nếu làm bằng gỗ cần phải chọn loại gỗ tốt để làm các thanh gỗ trên trần nhà nhưng không được lưu lại mùi của gỗ mới vì chim không thích ở nhà có mùi lạ. Có thể sử dụng gỗ teach là loại gỗ xốp nhẹ, dai bền, không mùi, màu trắng vì chim bám rất dính vào loại gỗ này.

5. SƠN NHÀ VÀ ÁNH NẮNG:

Quét nhà bằng vôi trắng là tốt nhất, màu trắng dễ chịu, phẳng và không dễ bị hư hỏng. Mặt trong nhà chỉ có thể tô trát tường mà không quét vôi. Tuy nhiện hiện nay qua thực tiễn xây dựng nhà yến theo công nghệ mới, Công ty Nhà Yến Nha Trang đã vận dụng những tấm lưới nhựa (màu xanh) đóng vào mặt tường trong nhà, kết quả chim làm tổ trên mặt lưới này rất khả quan. (Thu hoạch tổ chỉ cần gỡ lớp dưới xuống thật tiện dụng và vệ sinh).

Cường độ ánh sáng trong nhà yến: Trong tự nhiên chim rất thích sống ở chỗ tối nên khu vực chim làm tổ phải có ánh sáng gần như trong hang động (0,2 – 0,6 lux).

6. ĐỘ ẨM VÀ NHIỆT ĐỘ:

– Độ ẩm: 75- 90%

– Nhiệt độ: 27 – 290C

– Để tạo được nhiệt độ và độ ẩm như trên, chúng ta cần thực hiện những việc cần thiết sau đây:

  • Độ cao của căn nhà hợp lý.
  • Địa thế của căn nhà xây theo chiều gió, giúp đem lại hơi ẩm ướt trong không khí.
  • Hướng cửa hợp lý và cần xem xét hướng chim bay đi về trong ngày.
  • Để giữ được nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng mờ tối ta cần phải tính đến sự thông gió. Kiểu lỗ thông gió có thể là ống thông gió hình chữ “L”,hình ống thẳng đặt xéo hoặc chừa các cửa sổ nhỏ trực tiếp khi xây nhà theo kiểu so le giữa 2 lớp gạch. Ống thông với lỗ hỏng phải ổn định và có biện pháp chống côn trùng bay vào tổ. Cũng có thể lắp 1 số quạt quay thông gió.
  • Điều chỉnh độ ẩm: Trong phòng chim yến làm các hồ nước cạn ở giữa phòng hoặc xây các ống nước theo tường từ nền lên cao 1,5m có rãnh thu gom nước chảy về 1 phía để tiện vệ sinh nhà yến. Sự phun tưới nước xung quanh nhà yến giúp hạ thấp nhiệt độ và tăng độ ẩm.

7. KHUÔN VIÊN NHÀ CHIM YẾN:

– Lý tưởng nhất là ngôi nhà nên xây trong một khuôn viên có đất xung quanh để chim có 1 sân lượn (4 x 4m). Xung quanh tường nhà chim cần làm 1 rãnh nước nhỏ để tránh kiến bò vào.

– Cần làm tường rào để bảo vệ ngôi nhà. Khuôn viên có thể trồng thêm cây như chuối, sung, keo đậu… nhưng không được cao quá lỗ cửa để tránh cản trở khi chim bay ra bay vào.

8. THIẾT BỊ HỖ TRỢ:

– Ván gỗ: Nếu chọn ván gỗ thì phải chọn loại gỗ mềm, xốp rỗ mặt và có độ dai bền, cho phép móng sắt nhọn của chim bám dễ dàng, nước bọt dính dễ dàng.

– Thiết bị phun nước, phun sường. Máy bơm nước PUW – 2300 chuyên dùng cho nhà yến, giúp duy trì độ ẩm ổn định (75 – 85%) giảm nhiệt độ, hạn chế sự sinh trưởng của nấm móc, và nhờ đó bảo đảm chất lượng của tổ yến.

– Nhiệt kế và ẩm kế: Theo dõi nhiệt độ và ẩm độ trong nhà yến.

– Máy đo ánh sáng PML – 06.

– Đầu đĩa CD, đĩa CD phát tiếng kêu gọi bầy đàn.

– Gương soi có cần để kiểm tra trứng. Đèn dầu tiện lợi cho người đi thu tổ.

– Tổ giả để kích thích chim làm tổ.

– Dung dịch có mùi kích thích hấp dẫn chim yến.

– Bột rãi sân nhà tạo mùi thân quen.

– Thuốc diệt các loài động vật (như chuột, gián, kiến, rận rệp…) gây hại cho yến.

9. PHUN QUÉT CÁC MÙI ĐẶC TRƯNG QUEN THUỘC:

– Chim yến có khứu giác rất nhậy, do vậy nhà yến sẽ được phun dung dịch có mùi thơm hữu cơ để chúng ngửi thấy giống như mùi cơ thể chúng cùng với tiếng gọi bầy đàn, mùa giao phối thì sẽ khuyến khích chúng chấp nhận ngôi nhà đó như là nhà mới của mình để làm tốt sinh sản.

– Sân nhà có thể rải một ít phân chim, chú ý khi nhà bẩn đừng rửa. Tuy nhiên ở những nhà đã quá đông chim yến ở thì phải thường xuyên dọn phân chim vì nếu không căn phòng sẽ quá nóng do sự toả nhiệt trong quá trình phân huỷ chất thải và làm tăng nồng độ NH3, CO2…

10. PHƯƠNG PHÁP DỤ CHIM:

Sử dụng CD có tiếng gọi của chim yến. Khi nghe tiếng chim gọi bạn tình nhiều lần từ đĩa CD phát ra, những con chim yến vô tình bay ngang qua gần đấy sẽ bay đến ngôi nhà có tiếng gọi bạn.

Đi tìm nơi phát ra tiếng gọi chúng sẽ bay dần vào trong nhà. Khi đã bay vào nhà rồi chim nhận thấy điều kiện sống phù hợp với chúng, do đó nhiều chim gọi nhau đến tiếp mỗi ngày, số lượng, đàn chim nhiều hơn và dần dần về làm tổ ở đây.

Chú ý thiết kế loa dụ yến

11. GẮN TỔ GIẢ:

Dùng tổ giả gắn lên ván tổ hoặc tường để dụ chim đu bám hoặc kích thích chim làm tổ.

12. QUẢN LÝ NHÀ CHIM:

– Sắp xếp và phòng vệ ngôi nhà yến thật tốt.

– Dọn sạch sẽ các gỗ vụn và loại bỏ dịch hại.

– Khi phân chim quá nhiều cần dọn bớt.

– Chú ý độ ẩm và nhiệt độ nhà chim.

– Xây dựng chương trình thu hoạch chính xác.

13. ĐỊCH HẠI:

– Chuột: Là loài chim yến khiếp sợ nhất, cho dù đã có vài lần làm tổ trong nhà yến như khi có chuột trong nhà yến sẽ bay đi nơi khác. Do vậy khi làm nhà phải tìm mọi cách không để chuột vào nhà yến từ cửa, ngạch, trần, mái, ống thông gió v..v… Có điều kiện để chuột trú ẩn, khi thấy chúng phải tìm cách hủy diệt hoặc ngăn chặn.

– Chim đại bàng, Quạ, Cú mèo… không để chúng bay quanh khu vực nhà yến, không để cơ hội cho chúng bay vào nhà bắt yến mà tìm cách diệt chúng hoặc xua đuổi chúng đi nơi khác.

– Bồ câu và những con chim nhỏ làm kinh động và làm nhiễu đường bay của yến, ta cần tác động và làm chúng tránh xa ngôi nhà yến.

– Dơi: Làm quấy động, ăn trứng và yến con nhất là về mùa khô. Khi có mặt của dơi yến sẽ bay đi nơi khác. Không trồng cây ăn trái ở khu vực nhà yến.

– Mèo: Chúng rình trên trần nhà, lỗ ra vào, cần giảm thiểu cây cối, cộc rào … mèo dùng để trèo vào nhà.

– Kiến và Dán: Chúng kéo nhau đến làm tổ trong tổ yến và yến sẽ bỏ tổ (dùng thuốc diệt)

– Nhện: tuy không trực tiếp gây hại nhưng mạng nhện sẽ quấy nhiễu khiến yến lỗ ra vào và nơi làm tổ (các thanh khung, gốc nhà…). Cần chú ý: sau vài giờ, màng nhện bị phá chúng sẽ làm trở lại, tốt nhất là diệt hết hoặc ngăn chặn trước.

– Rệp: một là quấy rối, khi lắp đặt trần và khung lỗ không tạo ra kẻ hở giữa các thanh khung và trần nhà (kẻ hở là nơi ẩn náu của rệp).

Nguồn: Nhayen được kiểm duyệt lại bởi Farmtech VietNam.