Dưa hấu là một trong những cây trồng có thời gian sinh trưởng ngắn, từ trồng đến thu quả dao động từ 60 đến 75 ngày. Năng suất cao, trung bình 1 sào Bắc bộ đạt từ 1,0 đến 1,2 tấn quả, thu nhập từ 2,5 đến 3,0 triệu đồng. Vì vậy có thể nói dưa hấu là cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần xây dựng cánh đồng 50 – 100 triệu đồng/ha.
CHỌN ĐẤT
Đất trồng dưa hấu cần cao ráo, bằng phẳng, tưới và tiêu thoát nước dễ dàng, pH = 6-7.
Đất trồng dưa phải được luân canh với lúa hoặc cây trồng khác. Không nên trồng trên những ruộng vừa được trồng cây họ bầu bí.
CHỌN GIỐNG
Trong sản xuất chủ yếu trồng các giống dưa hấu lai F1 nhập nội từ Mỹ, Thái Lan, Đài Loan…và Việt nam, các giống này có ưu điểm sinh trưởng khỏe, kháng được một số sâu bệnh nguy hiểm, năng suất, chất lượng sản phẩm tốt như giống Siêu Nhân, Hoa sen (VL 64 ,VL 68), Trang Nông (TN010, TN012, TN308…), Simeli (S&G 221, SS 1900, S&G 227…), Long Hoàng Gia, Kim Cô Lương….
THỜI VỤ GIEO TRỒNG
Miền Bắc có các vụ trồng chủ yếu:
- Vụ Xuân: trồng đầu tháng 2 thu hoạch vào cuối tháng 4 (80-85 ngày)
- Vụ Hè trồng từ đầu tháng 4 thu hoạch cuối tháng 5 (55-60ngày).
- Vụ Hè – Thu trồng từ đầu tháng 6 thu hoạch cuối tháng 7 (55-60ngày).
- Vụ Thu -Đông trồng từ đầu tháng 8 thu hoạch cuối tháng 9 (55-60ngày).
- Có thể trồng Vụ Đông từ đầu tháng 10 thu hoạch cuối tháng 11 (nếu thời tiết ấm)
KỸ THUẬT TRỒNG
1. Chuẩn bị hạt giống và cây con
Để trồng 1 sào Bắc bộ ( 360 m2 ) cần 20 gam hạt giống (1 vỉ hạt giống 20g ).
Xử lý hạt giống: Trước khi ngâm hạt giống cần phơi lại dưới nắng nhẹ 2 – 3 giờ sau đó ngâm hạt trong nước ấm 40ºC từ 10 đến 12 giờ tuỳ theo thời vụ. Vớt ra rửa sạch, để ráo nước. Bọc hạt trong khăn sạch ẩm rồi cho vào túi nilon cột chặt miệng ủ ấm ở nhiệt độ 28 – 30o C trong vòng 30 – 36 giờ. Kiểm tra thấy hạt nứt nanh (nhú mầm trắng) đem gieo ngay.
Gieo hạt: Nên gieo hạt đã nảy mầm vào bầu bằng lá chuối hoặc bầu nilon 5cm x10 cm.(bầu nilon phải đục lỗ xung quanh và dưới đáy để thoát nước). Hỗn hợp đất làm bầu gồm: 2/3 đất tơi xốp không có mầm bệnh, 1/3 phân chuồng hoai mục và 10 kg lân vi sinh/m3 hỗn hợp. Cần 360-400 bầu để trồng cho một sào (360 m2).
Trước khi gieo tưới ướt bầu. Đặt mầm rễ xuống dưới sâu khoảng 1 cm, phủ đất bột cho kín hạt. Trong 3 -4 ngày đầu tưới nước giữ ẩm (phun bằng bình phun thuốc trừ sâu 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát; các ngày sau có thể dùng ô doa để tưới). Khi cây có 1-2 lá thật (12-15 ngày tuổi với vụ xuân và 5-7 ngày tuổi các vụ khác) đem trồng ra ruộng.
2. Bón phân, lên luống, trải màng phủ nông nghiệp
Lên luống và trải màng phủ nông nghiệp
Chọn đất thịt nhẹ, cát pha chủ động nước, cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ. Lên luống cao 30 – 40 cm, rộng 2,5 – 2,8 m. Trồng cây phía mép trong 2 luống liền kề, mép ngoài 2 luống là rãnh tiêu thoát nước . Cây cách cây 35 – 40 cm. Mỗi sào Bắc bộ trồng 380 – 420 cây.
Sau khi lên luống và bón lót tiến hành phủ vải nhựa, mặt bạc hướng lên trên, mặt đen xuống dưới, dùng đất lấp lên 2 mép để tránh bị gió lật. Trước khi trồng đục lỗ theo khoảng cách cây, đường kính lỗ khoảng 10cm.
Phân bón cho 1 sào Bắc bộ (360 m2): Kỹ thuật bón phân (tính cho 1 sào Bắc Bộ 360m2)
Sử dụng phân bón thâm canh: 3-5 tạ phân chuồng + 30 kg phân lân + 25 kg phân lân vi sinh sông giang + 14,0 kg đạm ure + 12 kg kali. Phương pháp bón:
Lót 100% phân chuồng + 100% phân lân + 10 kg đạm + 9 kg kali
Thúc nhử lần 1 sau trồng 3 ngày 0,5 kg đạm
Thúc nhử lần 2 sau trồng 7 ngày 1,5 kg đạm
Thúc nhử lần 3 sau khi định trái 2,0 kg đạm + 3,0 kg kali
Sử dụng phân bón tổng hợp NPK 12:8:13 con cò (Việt-Pháp): 3-5 tạ phân chuồng + 15-20 kg phân lân vi sinh sông giang + 30-32kg phân NPK Con cò. Phương pháp bón:
Lót 100% phân chuồng và phân lân vi sinh sông giang + 30 kg phân NPK Con cò 13:8:12
Thúc nhử lần 1 sau trồng 3 ngày 0,5 kg đạm
Thúc nhử lần 2 sau trồng 7 ngày 1,5 kg đạm
Thúc nhử lần 3 sau khi định trái 2kg urê + 3,0 kg kali
Chú ý:
Bón lót phân chuồng hoai mục và phân con cò phải được bón sâu 5 – 7 cm trước khi tiến hành trải màng phủ nông nghiệp.
Không tưới trực tiếp vào thân và lá của cây, để tránh chết sót cây non và xém thân lá.
3. Chế độ tưới nước cho dưa
Dưa hấu là cây chịu được hạn, rất sợ úng, tuy nhiên dưa hấu cần nhiều nước là lúc cây bắt đầu lan dây, ngả ngọn và cần nhiều hơn khi cây ra hoa đậu quả. Đặc biệt là thời kỳ nuôi quả. Khi dưa nuôi quả không được để thiếu nước.
Khi tưới cần lưu ý, lúc ruộng ngấm đủ nước cần tháo ngay. Không được ngâm nước thường xuyên trong ruộng quá cao dễ bị mắc bệnh. Trước khi thu hoạch 5 – 7 ngày phải dừng tưới nước để nâng cao chất lượng và vận chuyển dễ dàng.
4. Tỉa nhánh, sửa dây, bấm ngọn
Khi cây có 5 – 6 lá thật tiến hành bấm ngọn, tạo 2 cành cấp 1 sát gốc, khi dưa bò từ trên 0,6m thì tiến dùng dây dưa để đè dây dưa khỏi bị gió lật dây. Khi dưa ngả ngọn để dưa bò theo chiều ngang của luống.
5. Chọn nụ, thụ phấn, tuyển quả
Thụ phấn và bấm ngọn:
Khi dưa hấu được 4-5 lá phải tiến hành bấm ngọn, sau đó chỉ để hai cành cấp 1 khoẻ đối xứng hai bên, còn các cành khác phải ngắt bỏ.
Khi bắt đầu ra hoa cái, loại bỏ hết hoa cái số 1 và số 2 chỉ lấy hoa cái số 3 trở ra (cách gốc 1,5m trở lên); mỗi dây lấy 1 quả, sau khi quả đậu, phải loại bỏ hết các hoa cái khác trên dây và bấm ngọn ngay. Thời tiết nắng ấm vào buổi sáng từ 7h-9h là điều kiện tốt nhất để tiến hành thụ phấn; nếu buổi sáng thời tiết không tốt thì có thể thụ vào buổi chiều có nắng.
Mỗi cây phải thụ ít nhất từ hai quả trở nên; trên 1 dây hoặc trên hai dây/gốc có hai hoa cái ra cùng một lúc và cùng số thì phải thụ cả hai.
Định quả và loại bỏ quả:
Sau khi quả đậu to bằng ngón chân cái thì phải tiến hành định quả ngay. Loại bỏ những quả ngắn, tròn, méo, vẹo, dị dạng. Chỉ lấy những quả thuôn dài, mỡ màng, màu non, dạng quả đẹp.
Trên 1 gốc: Về nguyên tắc chỉ lấy 1 quả thuôn dài, mỡ màng, màu non, dạng quả đẹp. Tuy nhiên có thể lấy hai quả trên gốc (mỗi dây 1 quả) khi hai dây có hai quả cùng số (ở cùng vị trí trên thân) và thụ cùng ngày (quả dài, đẹp và to gần bằng nhau) thì lấy cả hai quả khi cây đó to mập lá đẹp không sâu bệnh.
Trên 1 dây, nếu có 2 quả (Q2 và Q3) thì ưu tiên lấy quả 3 nếu hai quả đẹp hoặc xấu gần bằng nhau; Trên dây có hai quả cùng số và thụ cùng ngày (quả dài, đẹp và to gần bằng nhau) thì lấy cả hai quả khi dây đó to mập lá đẹp không sâu bệnh.
Nếu trên 1 dây có 2 quả (Q1 và Q2 hoặc Q2 và Q3), nếu Q1 đẹp thì loại bỏ Q2; nếu Q1 và Q2 (xấu, đẹp) gần tương đương nhau thì lấy Q2.
6. Phòng trừ sâu bệnh hại
Sâu hại
Sâu vẽ bùa : Thường xuất hiện gây hại trên lá, nhất là vào Vụ xuân, dùng Mã Lực (TQ) hoặc Song mã nồng độ 0,15 – 0,2% để phun ngay sau khi xuất hiện.
Sâu xám, sâu khoang, sâu ăn lá và các loại sâu khác (kể cả bọ xít, rày, rệp…) dùng thuốc Actara 5S hoặc Tiper Anpha 5SC 0,20-0,25% (20-30ml/bình 10 lít) + Dipterec 0,25% (25 gam/bình 10 lít).
Rệp, sau ăn lá, ruồi đục quả: dùng Marshel 200SC 0,2% Sherpa (0,2-0,3%); trừ bọ phấn dùng Butyl + Conphai phun 0,1% -0,15%.
Bệnh hại dưa
Bệnh đốm lá gốc và nứt thân chảy mủ: Bệnh dễ lây lan khi bón nhiều phân đạm và sau những trận mưa. Phòng trị: Dùng Derosal, Scor, Aliett 80 WP, Tilsuper 300DD.
Bệnh thối rễ héo dây: Dưa héo vào buổi trưa, tươi lại vào buổi sáng và chiều tối . Sau 5 – 7 ngày dưa chết, khi tách phía gốc thân ra thấy mạch dẫn bị đen. Phòng trị: Dùng Kasumin 1 gói + 1 gói lục phong pha cho 1 bình (mỗi sào cần 2 bình).
Bệnh Mốc sương: Phòng trừ tốt nhất bằng thuốc Ridomil MZ 72WP, Dithane M-45 80WP Một sào phun 2 bình (25-30g thuốc/10 lít), vào lúc trời nắng ráo, phun đều trên 2 mặt lá
Bênh đốm lá, quả, thán thư..: dùng Bellkute 40EC phun với nồng độ 0,1%; Ridomil MZ 72WP phun nồng độ 0,25%; hoặc Dithane M-45 80WP 0,25%, phun 2 lần khi đậu quả, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày. Sau khi định quả xong nếu thời tiết không thuận (mưa nhiều) thì dùng Rampart (8 gam/bình 10lít)hoặc Validacin 0,3% phun để hạn chế bệnh phun để hạn chế đốm và thối quả (nếu thân lá quá tốt và làm cây cằn lại).
Chú ý: Phòng bệnh cho dưa tốt nhất là dùng nhiều phân chuồng hoai mục, tưới nước hợp lý không để độ ẩm quá cao trong ruộng. Nếu bón phân đơn thì hạn chế dùng đạm.
THU HOẠCH
Sau khi đậu quả khoảng 28-30 ngày với vụ xuân và 24-25 ngày đối với vụ hè, thu-đông và vụ đông, khi quả dưa hấu đã to và chuyển màu là có thể thu hoạch được.
Nguồn: Tổng hợp bởi Farmtech VietNam.