Măng Tây: tên khoa học là Asparagus – thuộc dạng cây trồng lâu năm, dạng bụi, thân thảo.
Có 3 loại là: măng tây tím, măng tây trắng và măng tây xanh, phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ 20-30 ºC. Tốt nhất là 25 ºC.
Măng tây có khả năng chịu được rét, nhưng dưới 15 ºC chúng ngừng sinh trưởng và trồng được cả ở vùng đồng bằng và miền núi. Ở độ cao 600-900m so với mực nước biển, măng cho năng suất cao hơn.
Măng tây có thể trồng bằng rễ và trồng bằng hạt. Sau đây chúng tôi xin trình bày kỹ thuật trồng măng tây bằng cây con và bằng hạt:
I. Kỹ thuật trồng măng tây bằng hạt:
1. Ươm cây giống:
Bước 1: Trước hết, chọn hạt giống có nguồn gốc nhập khẩu xác nhận được, rồi tiến hành cân chia đều 1 kg = 1.000 grs hạt giống Măng tây ra thành:
20 phần 50 grs = # 2.000-2.200 hạt = trồng được 1 sào Nam bộ = 1.000 m2;
2. hoặc 60 phần 16,5 grs = # 700-800 hạt = trồng được 1 sào Bắc bộ = 360 m2.
Bước 2: Đem số lượng hạt giống cần ủ (ví dụ: 1 sào Bắc bộ = 16,5 grs = # 750 hạt; hoặc 1 sào Nam bộ = 50 grs = # 2.000 hạt) ra phơi nắng buổi sáng khoảng 2 tiếng đồng hồ từ 9 đến 11 giờ để hạt giống đạt độ háo nước nhiều nhất và cho tỉ lệ nảy mầm cao nhất.
Bước 3: Cho hạt giống vào 1 cái rây bằng inox mắc nhuyễn # 0,5 mm để chà rửa thật sạch hạt giống (có thể chà rửa hạt giống trực tiếp dưới một vòi nước hoặc thay 3-5 lần nước sạch chứa và rửa trong 1 cái chậu/bát/tô lớn vừa đủ dùng).
cac-loai-hat-giong-mang-tay-xanh-3
Bước 4: Cho hạt giống đã rửa sạch vào một cái bát hoặc một cái hộp nhựa đường kính # 10cm (hộp nhựa thường dùng đựng cơm, cháo). Dùng 100% nước lạnh sạch (hoặc nước ấm như nước trà uống được # 300C) để ngâm hạt giống từ 1-2 ngày cho đến khi thấy hạt giống ngậm nước trương nở to hơn bình thường. Vỏ hạt đã mềm (đôi khi cũng có hạt đã nảy nanh mầm trắng) thì lấy hạt giống ra. Vớt bỏ những hạt lép hoặc bị nấm mốc nổi trên mặt nước rồi đem hạt giống ra chà rửa nhiều lần cho thật sạch mùi chua, nước nhớt để chống nấm mốc làm thối hỏng hạt giống.
Trong thời gian ngâm hạt giống 1-2 ngày, cứ 1/2 ngày một lần phải tiến hành rửa hạt giống và thay nước mới, đây cũng là lúc để hạt giống có thời gian trao đổi dưỡng khí (thở) để kích thích tỉ lệ nảy mầm cao (hạt giống ngâm nước lâu cần phải có thời gian lấy ra khỏi nước để thở/hô hấp, không để mầm hạt bị “chết ngộp”).
Bước 5: Sau 1, hoặc 2 ngày ngâm hạt giống, lấy hạt giống ra chà rửa thật sạch rồi ngâm hạt giống # 30 phút vào dung dịch GA3, hoặc WEHG, hoặc AUXIN, hoặc WEVIRO , hoặc NAA, hoặc ATONIK, … pha tỉ lệ theo hướng dẫn với nước để kích thích tỉ lệ nảy mầm, rồi rửa sạch, cho hạt giống vào một cái khăn vải vuông dày ẩm 50% (bên trong có lót một lớp khăn lạnh thường dùng ở quán ăn, đã được xử lý khử trùng qua nước sôi để tránh rễ hạt giống bám dính vào khăn lông) hoặc cũng có thể thay thế bằng 5-10 lớp khăn giấy ẩm vuông 30cm, gói kín hạt giống lại, cho vào cái bát hoặc hộp nhựa sạch và khô ráo, đậy kín nắp hộp cho vào nơi tối (có thể úp/chụp hộp hạt giống bằng một miếng vải dày, màu tối hoặc một cái chậu nhựa để ngăn ánh sáng).
Bước 6: Thời gian ủ hạt giống thường kéo dài từ 3-4 ngày (có thể là 10 ngày) để hạt giống nảy mầm dần dần, nhớ mỗi ngày phải chọn lấy những hạt đã nảy mầm đem ra gieo (có thể gieo trực tiếp ra đất vườn ươm hoặc gieo qua trung gian vào khay/vĩ khoảng 60-90 ngày để lấy cây giống con cấy ra đất vườn ươm), những hạt còn lại tiếp tục chà rửa thật sạch, đồng thời giặt sạch 2 cái khăn ủ ẩm bằng nước sôi, để nguội rồi vắt ráo 50% nước để gói, ủ hạt giống cho ngày kế tiếp.
2. Ươm trong bầu măng tây:
Chúng ta phải chuẩn bị đất trước khi ươm 3 ngày. Chúng ta chuẩn bị 3 phần đất 1 phần trấu hun và phân vi sinh hoặc phân chuồng ủ hoại mục. 5~6kg super lân cho 1m³ giá thể ươm và thêm chế phẩm sinh học trichoderma.
Tất cả được đảo đều và tưới ẩm 65~70%. Chúng ta chuẩn bị túi nilon màu đen chuyên cho bầu ươm rộng 9~11cm và cao 12~15cm.
Tiến hành đóng bầu ươm phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau:
Cho giá thể vào bầu và lắc đều để đảm bảo độ nèn của giá thể, bầu ươm không bị nếp nhăn. Giá thể trong bầu ươm cách mép túi bầu ươm 1cm.
Xếp bầu ươm vào trong nhà lưới theo hàng để thuận tiện cho việc ươm và chăm sóc. Sau đó tiến hành gieo hạt trong bầu ươm chúng ta tiến hành như sau: Khi các hạt nứt nanh ta dùng chiếc đũa tạo thành 1 lỗ xâu khoảng 0.5~1cm ở giữa bầu ươm rồi tiến hành bỏ hạt vào lỗ và lấp đất (có thể dùng trực tiếp ngón tay chỏ đục lỗ để ươm, chiều sâu nửa đốt ngón tay).
Chú ý không nên trồng hạt sâu quá sẽ làm hạt bị thối. Cứ tiếp tục tiến hành như vậy cho đến khi trồng hết hạt vào bầu ươm, cuối cùng chúng ta tiến hành lấp đất và tưới ẩm.
Ta lên tưới dạng phun mưa để đất không bị nén chặt (chúng ta có thể sử dụng bình xịt thuốc sâu nhưng phải rửa sạch rồi tiến hành tưới phun sương).
3. Ươm trực tiếp trên vườn ươm:
Chuẩn bị đất vườn ươm: Đất được cày bừa kỹ và bón lót 150kg phân vi sinh hoặc phân chuồng ủ hoại mục trên 100m2. 4~5kg lân và nấm đối kháng trichoderma…( tìm mua tricoderma) 7~8kg vôi được cày bừa kỹ rồi tiến hành lên luống cao 20~25cm rông 1m.
Ta tiến hành tạo rạch theo chiều ngang luống trồng sâu 1~1.5cm, rạch cách rạch 15cm. Hạt nứt nanh ta tiến hành trồng với khoảng cách hạt cách hạt 10cm rồi lấp đất. Sau đó tiến hành rắc chấu đã qua xử lý trên mặt luống rồi tiến hành tưới ẩm dùng bình phun tưới cho hạt không bị xê dịch hoặc hệ thống tưới phun mưa.
4. Chăm sóc cây sau khi ươm:
Sau khi ươm bằng bầu hoặc trực tiếp trong vườn ươm ta tiến hành chăm sóc như sau:
Khi ươm 3 ngày cây măng bắt đầu mọc lên khỏi mặt đất ta luôn giữ ẩm cho đất bằng cách tưới vào buổi sáng sớm và chiều tối.
Khi cây mọc được 15 ngày ta tiến hành nhặt cỏ, tiến hành bón thúc ure 1% để kích thích cây phát triển. Cứ sau 15 ngày tiến hành nhặt cỏ và bón thúc cho cây 1 lần.
Sau khi cây mọc 30~35 ngày ta bón phân vi sinh, phun thuốc bón lá cho cây cứng cáp. Đến thời kỳ này cây phát triển có 3~4 nhánh trong bầu ươm ta có thể đem cây trồng ra ngoài đất.
5. Đưa cây từ vườn ươm ra trồng ngoài đất:
Đối với ươm trong bầu ta chuẩn bị liếp trồng giống như trồng bằng rễ.
Tiến hành đưa bầu ra trồng tránh làm vỡ bầu, dùng tay nhẹ nhàng xé giấy nilon dọc bầu ươm và dùng bàn tay đỡ dưới đáy bầu ươm rồi nhẹ nhàng loại bỏ túi nilon.
Chú ý tại đáy bầu ươm rất nhiều rễ chúng ta phải thật nhẹ nhàng hạn chế làm đứt rễ của măng
Đưa cây xuống hố sao cho mặt bầu ươm bằng mặt đất nền rồi tiến hành cho đất vào hố giữ cây trồng ngay thẳng và cho thêm đất vào gốc cây 3 ~ 5 cm để tránh tưới nước bị đọng. Sau đó ta có thể dùng rơm, bèo tây hoặc chấu đã qua xử lý phủ xung quanh gốc cây rồi tiến hành tưới đẫm để cho chắc gốc cây.
– Đối với cây được ươm trong vườn ươm đưa ra trồng thì trước 2 ngày. Chuẩn bị đưa ra trồng ta tiến hành tưới đẫm vườn ươm rồi dùng thuổng đào từng gốc mang ra trồng.
tuy nhiên sẽ có bị ảnh hưởng và không tốt bằng bầu nhưng trồng với quy mô lớn thì đây là một phương pháp giảm nhiều công và chi phí mà vẫn đảm bảo
Tuy nhiên ta có thể ươm cây 6 tháng nếu không gặp vào mùa rét với khu vực miền bắc thì bộ rễ mẳng phát triển rất tốt. Ta có thể trước khi trồng cắt toàn bộ thân măng cách mặt đất 7~10cm rồi tiến hành đào gốc từ vườn ươm rũ đất và tiến hành trồng như kỹ thuật trồng bằng rễ.
II. Kỹ Thuật trồng măng tây bằng cây con (bộ rễ đã ươm hạt giống).
1.Điều kiện vườn trồng:
Đất trồng cây Măng tây cần cải tạo bằng phẳng, có độ dốc nhẹ <5- 10% đế dễ dàng tưới thấm qua rãnh và thoát nước tốt. Cần phải trồng cây chắn gió + đào mương thoát nước bao quanh đất trồng để chống giông gió, mưa to hay triều cường. Khi cần phải có máy bơm công suất lớn tháo nước, không để ngập úng chân đất quá >8 giờ sẽ làm mất năng suất Măng sáng ngày hôm sau và những ngày sau đó.
1.1 Chuẩn bị đất:
Do bộ rễ cây Măng tây trải rộng 50-70 cm và ăn sâu 30-50 cm tràn đầy trong chân đất sau 1-2-3 năm trồng không thể dùng cuốc xẻng can thiệp làm tơi xốp đất được nữa, và do nước ta có 6 tháng mưa, đôi khi kéo dài nhiều ngày khiến đất trồng dễ bị ngậm nước và ngập úng làm mất dưỡng khí, người trồng phải cải tạo đất, thiết lập tầng canh tác tơi xốp như một lớp giá thể dày #20-30cm, lên liếp đất trồng cao #20- 30 cm, đáy liếp (cũng là đáy của 80% bộ rễ hút dinh dưỡng của cây Măng) phải cao hơn mực nước ngầm #30-50 cm; rãnh thoát nước sâu 20-30 cm tuỳ theo độ ăn sâu của rễ; quanh rẫy phải đào mương thoát nước rộng 1-2 mét, sâu 1-2 mét đề phòng mưa to, triều cường gây ngập úng bất ngờ, có kết hợp trồng cây để chắn giông gió lớn.
Có thế chuẩn bị làm luống/liếp đất trồng cây Măng tây như sau:
[1]. Trước tiên, tiến hành làm cỏ và xử lý thuốc diệt mầm cỏ, dung SPS clean hoặc ONECIDE 15EC (nặng),… Tiếp theo khử tuyến trùng, nấm bệnh, côn trùng, vi sinh vật có hại; dùng Sincocin 0.56SL (nặng-hóa chất) hoặc 5-7 lít EMZ (vi sinh).
Bổ sung; rồi bón lót thêm #20-50 tấn phân xanh (vỏ/bã thực vật các loại cây họ đậu, lục bình, trấu mục, rơm rạ, mùn cưa, 20% tro trấu,…), phân chuồng ủ hoai (có xử lý Trichoderma), phân trùn quế, phân hữu cơ tổng hợp và phân vi sinh hữu ích thành 1 lớp phân xanh + phân hữu cơ dày #10 cm; rồi dùng cuốc xẻng, máy cày, máy cuốc đảo trộn đều 10 cm lớp cát + 10 cm phân xanh, phân chuồng + lớp đất mặt dày #10 cm thành một lớp đất cát pha tơi xốp giàu dinh dưỡng hữu cơ dày #30 cm [a] (Đất trồng là đất cát pha 50/50 thì không cần bổ sung thêm cát đen san nền nữa).
[2]. Chọn hướng đông – tây để cây trồng lấy được nắng sáng + nắng chiều để phòng ngừa dịch bệnh, rồi xẻ rãnh thoát nước rộng 20- 40 cm, sâu 20-30 cm lấy được một lóp đất phủ lên mặt liếp dày #10 cm, bổ sung thêm một lớp cát đen san nền dày #10 cm rồi bón thêm 12-15 lít Nano R011 khử phèn kết hợp với xử lý thuốc diệt cỏ phổ rộng và côn trùng, nấm bệnh, tuyến trùng.
Bón thêm #10 tấn phân xanh (tro trấu, vỏ hoặc bã thực vật các loại cây họ đậu; lục bình, vụn xơ dừa,…) + 10 tấn phân chuồng ủ hoai (có xử lý Trichoderma), phân trùn quế, phân hữu cơ tổng hợp, phân vi sinh hữu ích thành một lớp phân xanh, phân trùn quế, phân chuồng dày #10 cm; sau đó dùng cuốc xẻng, máy cày, máy xới đảo trộn đều thành một lớp đất cát pha tơi xốp giàu dinh dưỡng hữu cơ dày #20-30 cm [b].
Cộng [a] + [b], ta có tầng canh tác dày # 50-60 cm (30cm nổi + 30cm chìm dưới mặt đất) hoàn toàn tơi xốp, giàu dinh dưỡng, có rãnh thoát nước sâu 20-30 cm sẵn sàng trồng cây Măng tây mà không sợ bộ rễ bị nhiễm phèn hay đất bị ngậm nước và ngập úng nước.
Sau khi đã cải tạo xong tầng đất canh tác như lớp giá thể dày #30- 50 cm nêu trên ta làm như sau:
Cần tiến hành tạo mặt phẳng đất trồng với độ dốc <5- 10%, rồi tùy theo mật độ trồng cây đã định trước. Căng dây lấy mực cho thẳng để chỉnh sửa ngay ngắn các rãnh thoát nước rộng 20-40 cm X sâu 20-30 cm để thoát nước trời mưa lớn, định hình liếp đất trồng cao 20-30 cm X rộng 100 cm (trồng 1 hàng đơn cây cách cây 50 cm, mật độ 18.500 cây/ha) hoặc rộng 150 cm (trồng hàng đôi so le hình nanh sấu, cầy cách cây 50 cm, mật độ 20-26.500 cây/ha) rồi phơi nắng 1 tháng 15 ngày, tháng xử lý mầm cỏ, tuyến trùng, nấm bệnh, côn trùng, sâu bọ hại cây.
Trong thời gian 2,5 – 3 tháng chờ ươm giống cây Măng tây, người trồng có thể trồng cây Sunhem hoặc tỉa một vụ cây họ đậu để cải tạo đất và lấy thân cây lá vùi làm phân xanh bổ sung thêm đạm hữu cơ thực vật dinh dưỡng cho đất (có thể bố sung lục bình, rơm rạ, xơ dừa, trấu, vỏ cà phê, mùn cứa (không dùng gỗ cao su), 20% tro trấu,…).
@ Nếu đất trồng có tầng sét, tầng phèn và mực nước ngầm nông/cạn <50 cm dưới mặt đất tự nhiên thì cần phải tôn cao đáy liếp đất trồng (cũng là đáy bộ rễ cầy Măng) cao hơn tầng sét, tầng phèn và mực nước ngầm khoảng >30-50 cm không để bộ rễ cây Măng bị ngập úng và nhiễm phèn. Cách trồng trên liếp cao 20-30 cm có lợi thế là sẽ dễ dàng kiểm soát, xử lý nấm bệnh và độ ẩm 50-60% trong chân đất, nhưng có hạn chế là trong mùa nắng phải bảo đảm cung cấp nước tưới liên tục và nhiều hơn vì độ bốc thoát hơi nước rất cao.
@ Nếu đất trồng có tầng sét, tầng phèn và mực nước ngầm sâu >1-2-3,… mét dưới mặt đất tự nhiên thì chỉ cần lên liếp cao 10-20 cm, hoặc cũng có thể xẻ rãnh trồng cây Măng tây âm trong rãnh chìm sâu 10-20 cm. Cách trồng âm trong rãnh chìm có lợi thế là mùa nắng sẽ giữ được độ ẩm trong chân đất rất tốt, nhưng đến mùa mưa lại có hạn chế là chân đất sẽ rất dễ bị ngậm nước và ngập úng, rất khó kiểm soát độ ẩm trong đất và khó xử lý nấm bệnh phát sinh ở bộ rễ.
1.2 Tiến hành trồng:
-Chuẩn bị gốc măng:
Thông thường, cây Măng tây trồng hàng cách hàng 120-150 cm X cây cách cây 45-50 cm = mật độ 18.500 cây/ha (trồng hàng đơn) hoặc mật độ 20.000-26.500 cây/ha (trồng hàng đôi).
Cẩn thận chuyển cây giống hoặc các bầu ươm giống đến vị trí đất trồng, nắn nhẹ quanh bầu giống rồi trút lấy cây giống ra, giữ nguyên bầu giá thể, đặt cây con ngay ngắn vào hố trồng, cây cách cây 45-50 cm, mặt bầu ngang mặt đất trồng (không được làm tổn thương rễ).
Cũng có thể đặt cổ bộ rễ cây Măng tây sâu dưới mặt liếp đất trồng # 10-15-20 cm. Nếu trồng cạn/nông, cây sẽ mau lớn và mau cho Măng, nhưng Măng sẽ có nhiều xơ ở 10 cm phần gốc. Nếu trồng sâu #20 cm, cây sẽ cho Măng to hơn và ít hoặc không có xơ ở 10cm phần gốc, đồng thời cây cũng sẽ có tuổi thọ cao hơn. Trồng cạn hay sâu sẽ ảnh hưởng rất lớn việc chăm sóc cây (tưới nước, bón phân, tưới thuốc) về sau này.
Đặt gốc măng tây chính giữa mô đất đã được chuẩn bị sẵn rồi dùng tay khéo léo:
Tránh làm đứt rễ trải đều rễ về 2 phía của mô đất. Rồi tiến hành lấp đất đầy vào rãnh trồng măng và cao hơn 5cm so với mặt liếp để đảm bảo không bị đọng nước mưa, nước tưới tại rãnh măng sau khi trồng.
Sau đó tiến hành tưới đẫm và giữ ẩm cho đất, luôn giữ đất ẩm. Độ ẩm được kiểm tra bằng cách đào xuống sâu khoảng 20 ~30 cm ngang tầm với bộ rễ, rồi dùng tay nắm chặt lại và khi bỏ tay ra thấy nước rịn theo các khe tay là đạt yêu cầu.
Chú ý: nên trồng khoảng cách hàng cách hàng >90cm và cây cách cây 45cm. với khoảng cách >90cm. Ta có thể dùng máy xới cỏ mini để đưa vào giữa 2 hàng tiến hành xới đất làm cỏ để giảm chi phí cho sản xuất.
Sau khi trồng 1 tuần các mầm măng sẽ mọc lên khỏi mặt đất lúc này ta vẫn luôn chú ý giữ ẩm cho cây. Đến tuần thứ 2 cây bắt đầu bung tán. Ta tiến hành xới đất phá váng trên mặt đất để tốt cho quá trình trao đổi không khí. Để bộ rễ thuận tiện phát triển và tiến hành vun thêm 3~5cm đất vào gốc.
Sau 4 tuần chúng ta tiến hành bón phân chuồng hoại mục có bổ sung thêm chế phẩm trichoderma vào gốc. Tiến hành xới đất cho thoáng khí và diệt cỏ dại. Chu kỳ xới xáo và bón phân theo tháng 1 lần.
Chú ý khi thời tiết giao mùa đặc biệt là mùa mưa chúng ta cung cấp thêm các loài nấm đối kháng để phòng chống cho cây không bị các loại nấm gốc tấn công (phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh).
Hàng tháng chúng ta tiến hành kiểm tra cây mẹ già sẽ cắt bỏ để thay thế cây mẹ (khi cây mẹ chuyển từ màu xanh sang màu vàng). Thông thường cây mẹ có chu kỳ từ 35~40 ngày, chọn mỗi gốc măng từ 3~5 cây mẹ và luôn duy trì số cây mẹ trên bụi.
Như chúng ta biết thân măng tây rất yếu nên chúng ta tiến hành chống đỡ cho cây bằng cách cắm cọc tre ở 2 đầu rãnh trồng. Điểm thêm cọc vào giữa rãnh trồng măng khoảng cách giữa các cọc từ 5~7m, đường kính cọc từ 5~7cm và chiều cao phía trên mặt đất từ 70~90cm.
Tiến hành dùng dây kẹp thành hàng đôi và cho thân măng kẹp ở giữa với mục đích giữ thẳng thân măng không bị đổ để cây có điều kiện quang hợp là tốt nhất.
1.3 Chăm Sóc Và Thu hoạch măng:
Điều đầu tiên chăm sóc măng phải đúng quy trình và phải có cách làm khoa học. Để phục vụ cho chúng ta có một vườn măng tốt chúng ta chuẩn bị 1 máy đo PH đất và độ ẩm đất ( máy đo PH DM 15 xuất xứ Nhật Bản).
Chúng ta thường xuyên phải kiểm tra độ PH của đất trước khi trồng và trong quá trình trồng ít nhất 1 tháng 1 lần. Vì theo thói quen của người dân chúng ta thường sử dụng phân bón hóa học nhiều hơn phân bón hữu cơ.
– Tác dụng của việc kiểm soát được độ PH của đất và nước: Như chúng ta biết với PH 6.5-7.5 là khoảng tốt nhất cho cây phát triển cũng như các loài vi sinh vật có lợi cho cây phát triển. Vì vậy trước khi trồng và trong quá trình trồng chúng ta thường xuyên canh lại PH của đất và sử lý nước để đạt độ PH tốt nhất cho cây.
Giai đoạn 1:
– Sau khi trồng 15 ngày (0,5 tháng): xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để cỏ già rơi hạt tái sinh cỏ mới. Bón thúc 30 kg NPK 15-15-15 + 3-5 lít phân EMZ – USA+ NANO R011 (1 lít dùng cho 1.000m2). Vun đất cao 3-5 cm đậy gốc (không đế phần trắng chân Măng cao >5cm làm mất giá trị thương phẩm), giữ mặt liếp đất trồng cao 20-30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng, phun thuốc ngừa tuyến trùng, nấm bệnh và sâu bọ hại cây. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng hữu cơ tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Để chống gió xô đổ ngả cây mới trồng, chen giữa hàng cây Măng đã trồng, tiến hành cắm các cọc chăng đều dây 10 cm vuông sâu 50 cm, cao 100-120 cm (để không bị hư, mục) cách nhau 4 mét, dùng dây điện thoại cũ hoặc cước nilon 2-3 mm (chịu được mưa nắng) giăng 1 hàng đôi cao hơn mặt liếp 20-30 cm, kẹp lỏng cây Măng vào giữa đôi dây để giữ cây đứng thẳng, rồi sau đó tuỳ theo tuổi lớn của cây măng mà nâng đôi dây cao dần lên 50-70 cm (hoặc giăng thêm 1 hàng dây đôi khác).
Cây dưới 5-6 tháng tuổi chưa thu hoạch Măng, để hạn chế cỏ dại có thể dùng màng phủ, trồng cây họ đậu, rau ăn lá hoặc phủ vỏ & dây đậu, rơm rạ, xơ dừa, lục bình, mùn cưa, tro trấu,… đã xử lý nấm bệnh.
Giai đoạn 2:
– Sau khi trồng 30 ngày (1 tháng): Cây phát triển nhiều thân mới. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để cỏ già rơi hạt tái sinh. Bón thúc 35 kg NPK 16-16-8 + 3-4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA. Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc (không để phần trắng chân Măng >5 cm), giữ mặt liếp cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng, phun thuốc ngừa tuyến trùng, nấm bệnh.
Chú ý: phun trước và sau khi sử dụng phân bón từ 6 – 10 ngày.
Giai đoạn 3:
– Sau khi trồng 45 ngày (1,5 tháng): Tiến hành cẳt tỉa bỏ toàn bộ đời cây thứ 1 có đường kính thân từ 1-2mm trên vườn trồng để thay thế bằng đời cây thứ 2 có đường kính thân từ 3-4mm rồi xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để cỏ già rơi hạt tái sinh cỏ mới. Làm vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, nấm bệnh, côn trùng hại cây. Bón thúc 15 tấn phân Trùn quế + 2-4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA+ NANO R011 (1 lít dùng cho 1.000 m2). Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc cây Măng, giữ mặt liếp đất trồng cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo ra năng lượng tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Sau khi măng trồng được 90 ngày ta tiến hành xới mặt liếp, xới rãnh sau đó bón phân chuồng hoại mục và NPK 10kg/sào vào rãnh rồi lấp đất. Tiến hành cắt tỉa măng để trên cây 4~6 thân mẹ, tiến hành phun phân bón lá bổ sung thêm trichoderma.
Giai đoạn 4:
– Sau khi trồng 60 ngày (2 tháng): Cây phát triển nhiều thân mới. Ở mỗi gốc chọn giữ lại 3-5 cây mẹ + 3-5 chồi Măng non mới đường kính khoảng 4 mm sạch bệnh to khoẻ nhất, tiến hành tỉa bỏ những cây bị sâu bệnh, cây yếu cổ rễ đổ nghiêng ngả, cây già đời trước và cây nhỏ. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non. Bón thúc 10 kg NPK 16-16-8 + 2-3 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA. Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc, giữ mặt liếp cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng, phun thuốc ngừa tuyến trùng, nấm bệnh, sâu bọ hại cây. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo ra năng lượng tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Giai đoạn 5:
– Sau khi trồng 75 ngày (2,5 tháng): cây phát triển nhiều thân mới. ở mỗi gốc chọn giữ lại 3-5 cây mẹ + 3-5 chồi Măng non mới đường kính #5mm sạch bênh to khoẻ nhất, tiến hành tỉa bỏ những cây bị sâu bệnh, cây yếu cổ rễ đổ nghiêng ngả, cây già đời trước và cây nhỏ. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non, tuyệt đối không để cỏ già tái sinh cỏ mới. Bón thúc 35 kg NPK 15-15-15 + 3-4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + NANO R011. Vun đất cao 3-5 cm đậy gốc, giữ mặt liếp cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng. Dưỡng bộ rễ khòẻ mạnh và bọ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo ra năng lượng nuôi dưỡng cây.
Giai đoạn 6:
– Sau khi trồng 90 ngày (3 tháng): Tiến hành cắt tỉa bỏ toàn bộ đời cây thứ 2 có đường kính thân #3-4mm trên vườn trồng để thay thế bằng đời cây thứ 3 có đường kính thân #5-6mm rồi xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để cỏ già rơi hạt tái sinh cỏ mới. Làm vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, nấm bệnh, sâu bọ côn trùng hại cây. Bón thúc 15-20 tấn Trùn quế+ 2-3 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + 2 lít hữu cơ đạm cá Eco Hydro. Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc, giữ liếp đất trồng cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo ra năng lượng tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Giai đoạn 7:
– Sau khi trồng 105 ngày (3,5 tháng): cây phát triển nhiều thân mới. ở mỗi gốc chọn giữ lại 3-5 cây mẹ + 3-5 chồi Măng non mới đường kính # 6 mm sạch bênh to khoẻ nhất, tiến hành tỉa bỏ những cây bị sâu bệnh, cây yếu cổ rễ đổ nghiêng ngả, cây già đời trước và cây nhỏ. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để co già rơi hạt tái sinh. Bón thúc 30 kg NPK 15-15-15 + 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + 2 lít Eco Hydro. Vun đất cao 3-5 cm đậy gốc, giữ mặt liếp cao 20-30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, nấm bệnh, sâu bọ hại cây. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng nuôi dưỡng cây.
Giai đoạn 8:
– Sau khi trồng 120 ngày (4 tháng): cây phát triển nhiều thân mới. Ở mỗi gốc chọn giữ lại 3-5 cây mẹ + 3-5 chồi Măng non mởi đường kính #7mm sạch bệnh to khoẻ nhất, tiến hành tỉa bỏ những cây bị sâu bệnh, cây yếu cổ rễ đổ nghiêng, cây già đời trước và cây nhỏ. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không đẽ cỏ già tái sinh cỏ mới. Bón thúc 40 kg NPK 16-16-8 + 3 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA. Vun đất cao từ 3-5cm đậy gốc cây Măng, giữ mặt liếp đất trồng cao từ 20-30cm. Vệ sinh vườn trồng, phun thuốc ngừa nấm bệnh, sâu bọ hại cây. ( lưu ý khi phun thuốc bảo vệ thực vật phải cách 7 – 10 ngày trước và sau khi sử dụng phân hữu cơ vi sinh và hữu cơ cao cấp EMZ và Eco.) Giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng hữu cơ tống hợp nuôi dưỡng cây.
Giai đoạn 9:
Sau khi trồng 135 ngày (>4,5 tháng): Tiến hành cắt tỉa bỏ toàn bộ đời cây thứ 3 có đường kính thân #5-6mm trên vườn trồng để thay thế bằng đời cây thứ 4 có đường kính thân #7-8mm rồi xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để co già rơi hạt tái sinh cỏ mới. Làm vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, nấm bệnh, sâu bọ côn trùng hại cây. Bón thúc 10-20 tấn phân Trùn quế/phân xanh/phân chuông ủ hoai mục + 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + 50 kg NPK 15-15-15+ NANO R011. Vun đất cao 3-5 cm đậy gốc bảo vệ cổ rễ cây Măng, giữ mặt liếp cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng hữu cơ tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Giai đoạn 10:
Sau khi trồng 150 ngày (>5 tháng): Cây phát triển thêm nhiều thân mới. Ở mỗi gốc chọn giữ lại 3-5 cây mẹ + 3-5 chồi Măng non mới kính #8mm sạch bệnh to khoẻ nhất, tiến hành tỉa bỏ những cây bị sâu bệnh, cây yếu cổ rễ đổ nghiêng, cây già đời trước và cây nhỏ. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để cỏ già rơi hạt tái sinh. Bón thúc 40 kg NPK 16-16-8 + 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA. Vun đất cao 3-5 cm đậy gốc, giữ mặt liếp cao #20-30 cm. Vệ sinh vườn trồng, phun thuốc ngừa nấm bệnh, sâu bọ hại cây. Giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng tổng hợp nuôi cây.
Giai đoạn 11:
Sau khi trồng 165 ngày (>5,5 tháng): Nếu chăm sóc đủ dinh dưỡng và đúng kỹ thuật, từ giai đoạn này cây sẽ bắt đâu trổ Măng tơ. Đón đầu lứa Măng tơ này, khi quan sát thấy cây mẹ phát triển tốt, đường kính thân cây mẹ đạt 9 mm (lớn cỡ ngón tay) + lá chuyển sang màu xanh đậm thì chọn giữ lại 3-5 cây mẹ + 3-5 chồi Măng non to, khoẻ, tiến hành tỉa bỏ cây bị sâu bệnh, cây già đời trước, cây nhỏ và cành nhánh phát sinh ở phần gốc # 50 cm để thông gió phòng tránh côn trùng, nấm bệnh hại cây + cắt hạ bớt ngọn cây Măng ở độ cao không thấp hơn 1,20-1,40m để kích thích cây trổ Măng + Xới xáo đất, làm sạch cỏ non, bón thúc 60kg NPK 21-7-14 + 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + 3 lít hữu cơ bón gốc đạm cá Eco Hydro + NaNO R011. Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc bảo vệ cổ rễ cây Măng, giữ mặt liếp đất trồng cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, nấm bệnh và côn trùng hại cây. Duững bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng hữu cơ tổng hợp nuôi cây.
Khoảng 5-10 ngày sau khi cắt hạ ngọn, cây bẳt đầu trổ Măng tơ. Tiến hành thu hái cho bằng hết lứa Măng tơ này bất kể đạt hay không đạt chất lượng để dồn dinh dưỡng cho cây mẹ và để gốc Măng có chỗ trống cho ra đời lứa Măng kế tiếp nhiều hơn và khoẻ mạnh hơn. Thu hoạch Măng tơ được 12-15 ngày thì bón thúc 70 kg NPK 21-7- 144 + 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA. Thu hoạch tiếp khoảng 12-15 ngày nữa thì Phải Ngưng Thu Hoạch (Không Nên Thu Hoạch Lứa Măng Tơ Quá 1 Tháng), tránh không để cây mất sức, làm ảnh hưởng năng suất, chất lượng của các đời cây/lứa măng sau.
Giai đoạn 12:
– Sau khi trồng 180 ngày (>6 tháng): Tiến hành cắt tỉa bỏ toàn bộ đời cây thứ 4 có đường kính thân #7-8mm trên vườn trồng để thay thế bằng đời cây thứ 5 có đường kính thân #9-10mm rồi xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non không để cỏ già rơi hạt tái sinh cỏ mới. Làm vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, nấm bệnh, sâu bọ côn trùng hại cây. Bón thúc 10-20 tấn phân Trùn quế/Phân Xanh/Phân chuồng + 3 – 5 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA. Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc, giữ mặt liếp đất trồng cao #20-30 cm so với mặt đất tự nhiên. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng hữu cơ tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Khi cây trưởng thành và đã bắt đầu cho Măng thu hoạch, chỉ nên dùng rơm, trấu mục, bã vụn xơ dừa, bã vụn vỏ cà phê, lục bình, tro trấu, các loại phân xanh, hoặc trồng cây họ đậu, cỏ lạc dại để phủ gốc ngăn cỏ dại; tuyệt đối không nên phủ bạt nilon để khử cỏ dại nữa vì làm như vậy vô tình sẽ tạo ra nơi ẩn nấp cho sâu bọ, côn trùng; cỏ sẽ không mọc được nhưng đồng thời cũng
phong toả luôn cả sự hô hấp của bộ rễ cây Măng tây, cản trở sự phát triển của các chồi Măng, kiềm hãm sự phát triển bình thường của bộ rễ, cây Măng và cả các lứa Măng về sau này mà trước mắt ta chưa thể thấy ngay hạu quả nặng nề của nó.
Giai đoạn 13: Tiến hành thu hoạch
Thu hoạch lần 1:
Trong 1 chu kỳ thu hoạch Măng kéo dài 2-3 tháng (#75- 90 ngày): Cần bón thúc 20 ngày/lần với 40-50 kg NPK 21-7-14 + 5 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + NANO R011. Tuỳ theo sự phát triển của cây, có thể dùng thêm các loại chế phẩm sinh học bón gốc và bón lá để kích thích cây phát triển, cho nhiều chồi Măng có năng suất và chất lượng tốt hơn. Lượng phân bón sẽ tăng dần theo sức lớn lên từng năm tuổi của cây.
Người trồng có thể xẻ rãnh 2 bên mép liếp, đào lỗ hoặc rãnh (sâu 10-15 cm, bán kính #20-25 cm) quanh gốc để bón phân. Cũng có thể bổ sung nước tưới + phân dinh dưỡng pha loãng vào đất trồng thông qua 2-3-4 khúc “ty” ống tưới (đường kính 21mm, sâu 30cm, khoan nhiều lỗ 2-3mm và bịt đáy ống) cắm đứng theo bán kính 20-25 cm quanh gốc hoặc dùng vòi xịt áp lực mạnh cắm sâu xuống đất 10-20 cm.
Thu hoạch lần 2:
Trong 1 chu kỳ nghỉ dưỡng cây mẹ trẻ đời sau thay thê cây mẹ già đời trước kéo dài từ 40-45 ngày: Bón thúc với 10-15 tấn phân trùn quế + 2 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA đồng thời 20 ngày/lần bón thúc 50-80 kg NPK 15-15-15 + 2 – 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + NANO R011. Lượng phân bón thúc này sẽ tăng dần theo sức lớn của các lứa tuổi cây sẽ cho Măng lớn hơn, nhiều hơn ở các năm sau.
Sau khi tạm ngưng thu hoạch lứa Măng tơ 12-15 ngày, khi quan sát thấy 3-5 cây mẹ trẻ đời sau vừa đủ lớn, bắt đầu bung tàn cành lá thì tiến hành tỉa bỏ 3-5 cây mẹ già đời trước đã vàng úa, hết khả năng cung cấp Măng, cây bị sâu bệnh, cây yếu cổ rễ đố nghiêng ngả, cây nhỏ và cành lá phát sinh ở phần gốc # 40-50 cm để thông gió phòng tránh côn trùng, nấm bệnh xâm hại. Xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non, tuyệt đổi không đế cỏ già rơi hạt tái sinh cỏ mới, tiến hành bón thúc 4 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + 60-80 kg NPK 16-16-8.
Vun đất cao 3-5 cm đậy gốc bảo vệ cổ rễ cây Măng (không để phần trắng chân Măng >5 cm), giữ mặt liếp cao #30 cm so với mặt đất tự nhiên, vệ sinh vườn trồng, phun thuốc phòng ngừa tuyến trùng, sâu, bệnh. Dưỡng bộ rễ khoẻ mạnh và bộ lá sum suê, giữ cây đứng thẳng quang hợp với nắng tạo năng lượng hữu cơ tổng hợp nuôi dưỡng cây.
Khoảng 15-20 ngày sau, khi thấy đường kính thân cây mẹ trẻ đời sau đạt >10 mm + bộ lá chuyển sang màu xanh đậm thì tiến hành cắt hạ bớt ngọn cây Măng ở độ cao không thấp hơn 1,20 – 1,40 mét , bón thúc thêm 60-80 kg NPK 21-7-14 + 3 lít hữu cơ vi sinh EMZ – USA + NANO R011 cùng bộ lá sum suê để kích thích cây trổ Măng. Tiến hành vệ sinh vườn trồng, xới xáo đất mặt, làm sạch cỏ non, tuyệt đối không để cỏ già rơi hạt tái sinh. Vun đất cao #3-5 cm đậy gốc (không để phần trắng chần Măng cao quá >5 cm làm mất năng suất, giảm giá trị thương phẩm).
Khoảng 5-10 ngày sau khi cắt hạ ngọn còn 1,20-1,40m, cây sẽ cho lứa Măng mới, bắt đầu thu hoạch lúa Măng thứ hai kéo dài khoảng 2 tháng; sau đó nghỉ dưỡng cây mẹ thay thế #40-45 ngày, rồi thu hoạch lứa Măng thứ ba kéo dài #2,5-3 tháng. Rồi sau đó cứ thế tiếp tục dưỡng cây mẹ đời sau và thu hoạch các lúa Măng tiếp theo.
III. Cách xư lý vườn măng tây khi bị bênh nặng (nấm, rỉ sắt,…):
Bước 1: Tiến hành cắt toàn bộ cây bệnh. Dùng 1 lít Nano R011 để rửa sạch đất cho 1500m2 trong 1 tuần
Bước 2: Sau 1 tuần, dùng phân hữu cơ vi sinh EMZ để cải tạo đất và diệt môi trường nấm bệnh. Dùng 1 lít EMZ cho 1500m2 để trong vòng 20-25 ngày. Ta tiến hành dọn cỏ thường xuyên
Bước 3: Sử dụng phân bón gốc sinh học: Eco hydro + EMZ + NEREO. 1 lít ECO hydro dùng cho 5.000 m2, 1 lít EMZ dùng cho 2.000m2, 1 lít NEREO dùng cho 7.000m2 đến 10.000m2.
Chú ý: khi nấm bệnh phát triển quá mạnh thì có thể dùng chế phẩm: NANOGOLD R003 hoặc CHITOSAN
Sau 7-10 ngày: bón NPK 16-16-8 với 35-45kg/1ha. Tùy từng điều kiện khí hậu thổ nhưỡng.
Nguồn: Tổng hợp bởi Farmtech VietNam.
