Hòa Bình mở rộng diện tích trồng cây có múi

Với lợi thế về điều kiện tiểu khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, thời gian gần đây, diện tích cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Hòa Bình ngày càng tăng, bước đầu hình thành những vùng sản xuất mang tính hàng hóa, góp phần nâng cao giá trị trên một đơn vị canh tác của người dân.

Hòa Bình thúc đẩy phát triển cây có múi

“Thủ phủ” cam Cao Phong

Có thể nói, thời gian gần đây, cây có múi, nhất là cây cam đã và đang khẳng định được thương hiệu, hiệu quả trên đồng đất Hòa Bình. Trong đó, huyện Cao Phong được biết đến là một trong những “thủ phủ” cam ở các tỉnh phía bắc. Riêng năm 2016, sản lượng cam đạt hơn 23.000 tấn, bình quân mỗi héc-ta cho thu hoạch khoảng 25 đến 30 tấn quả, với giá bán từ 25 nghìn đến 30 nghìn đồng/kg người dân thu lãi từ 400 đến 600 triệu đồng/ha.

Là một trong những gia đình trồng cam lâu năm và có kinh nghiệm sản xuất, hiện nay, gia đình anh Nguyễn Đức Thủy (khu 3 thị trấn Cao Phong) nổi tiếng là một trong những tỷ phú nhờ trồng cam. Anh Thủy chia sẻ: “Gia đình tôi trồng cam từ năm 1996, đến nay, đang trồng 10 ha cam, trong đó có 7 ha ở thời kỳ thu hoạch, còn lại 3 ha chuẩn bị cho quả. Vụ cam năm 2016, với 7 ha, gia đình thu khoảng 210 tấn quả, bình quân thu khoảng 780 triệu đồng/ha, lợi nhuận thu về 500 triệu đồng/ha”.

Cũng như nhiều hộ khác, anh Bùi Văn Đồng ở thị trấn Cao Phong, đang mở rộng diện tích trồng cam sau một thời gian canh tác mang lại hiệu quả kinh tế cao. Anh Đồng cho biết: “Trước đây, gia đình chỉ trồng 1 ha cam, sau một thời gian thấy hiệu quả, nên đã thuê thêm 2 ha để trồng. Hiện nay, 2 ha cam đã bước vào năm thứ 5 và cho bói năm trước được hai tấn quả. Dự kiến năm nay, 2 ha cam sẽ thu khoảng 20 tấn, với giá bán như hiện nay, chắc chắn sẽ thu lãi hàng trăm triệu đồng”.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hòa Bình Vương Đắc Hùng cho biết, đến nay diện tích cây có múi trên địa bàn khoảng 6.300 ha, trong đó, diện tích cam là 3.600 ha, bưởi 2.700 ha. Đặc biệt, cây cam hiện có mặt ở hầu khắp các huyện, nhưng chủ yếu vẫn tập trung nhiều nhất ở Cao Phong. Qua thống kê, bình quân mỗi héc-ta cam đạt năng suất 30 tấn quả, thu nhập từ 650 đến 700 triệu đồng/ha. Ngoài ra, hiện nay cây bưởi, chủ lực là cây bưởi đỏ cũng đang phát triển mạnh ở huyện Tân Lạc, với thu nhập từ 400 đến 450 triệu đồng/ha/năm. Trong đó, có những gia đình trồng bưởi đỏ hơn 10 năm, có cây cho thu hoạch khoảng 700 đến 800 quả, giá bán 25.000 đồng/quả, bình quân thu nhập hơn 18 triệu đồng/cây. Ngoài ra, đến nay toàn tỉnh đã có hơn 117 ha cây ăn quả được cấp chứng nhận VietGAP.

Nhằm phát huy thế mạnh sẵn có của địa phương, tạo sản phẩm mang tính hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người dân, tỉnh đã có những chính sách hỗ trợ phát triển, trong đó chú trọng các loại cây ăn quả chủ lực. Đặc biệt, tỉnh triển khai hỗ trợ tiêu thụ nông sản hàng hóa; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp. Hiện nay, sản xuất cây ăn quả trên địa bàn đã hình thành các vùng sản xuất tập trung có giá trị kinh tế cao ở các huyện Cao Phong, Tân Lạc, Kim Bôi, Lạc Sơn… Từ các vùng sản xuất tập trung hình thành các hình thức liên kết sản xuất hợp tác xã, tổ hợp tác, câu lạc bộ, nhằm mục đích trao đổi kỹ thuật, hỗ trợ sản xuất.

Đẩy mạnh tiêu thụ

Điều đáng mừng là hiện nay cây cam, bưởi trên địa bàn Hòa Bình đang được tiêu thụ tốt do nhu cầu thị trường ngày càng tăng. Tuy nhiên, về lâu dài cây cam cần có giải pháp thúc đẩy chế biến tại chỗ cũng như tìm hướng xuất khẩu, tránh trường hợp phát triển nhiều sẽ gây bão hòa, cung nhiều hơn cầu gây khó khăn cho tiêu thụ.

Cũng như cam, mặc dù diện tích bưởi đỏ trên địa bàn đã tăng nhanh trong những năm gần đây nhưng nhìn chung hầu hết người dân đều trồng tự phát, chưa được tập huấn kỹ thuật; diện tích trồng nhỏ lẻ, manh mún, chất lượng giống chưa bảo đảm, kỹ thuật trồng trọt chưa cao, ít có sự hỗ trợ để áp dụng sản xuất theo hướng thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, an toàn (VietGAP).

Bưởi đỏ trên địa bàn đã tăng nhanh trong những năm gần đây

Bên cạnh đó, việc bảo quản hoàn toàn bằng thủ công; thời gian bảo quản ngắn chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường, dẫn đến tổn thất sau thu hoạch còn cao; việc tiêu thụ sản phẩm mang tính nhỏ lẻ, sức cạnh tranh thấp do chất lượng không ổn định, số lượng còn ít, giá trị sản phẩm chưa cao. Trong khi đó, theo mục tiêu tại Quyết định số 1178/QĐ-UBND ngày 29-4-2016 của UBND tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2016-2020, tỉnh xây dựng vùng sản xuất bưởi đỏ ổn định, tập trung quy mô 2.000 ha; phấn đấu giá trị thu nhập bình quân đạt hơn 500 triệu đồng/ha/năm.

Vì vậy để khắc phục tình trạng này, theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vương Đắc Hùng, cần có bộ quy chuẩn quốc gia về quản lý sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả, trong đó chú trọng giống cây ăn quả lâu năm để có cơ sở quản lý giống. Triển khai thực hiện các quy hoạch, đề án đã được phê duyệt trong sản xuất quả an toàn; hỗ trợ triển khai các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng khu sơ chế sản phẩm có công nghệ tiên tiến đáp ứng nhu cầu, thị hiếu người tiêu dùng; xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích lưu thông, thu mua sản phẩm bảo đảm lợi ích người sản xuất, chú trọng liên kết bốn nhà trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; tăng cường tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất, thâm canh cây ăn quả an toàn, nhất là cây có múi; hỗ trợ, xây dựng mạng lưới tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp được sản xuất theo tiêu chuẩn GAP; đẩy mạnh việc hình thành các hợp tác xã, tổ hợp tác và sản xuất theo hướng trang trại, gia trại quy mô tập trung để tạo sản phẩm lớn thu hút thị trường.

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.

Liều trồng chanh đào trái vụ, anh nông dân thu tiền tỷ vì sai quả

Anh Vũ Văn Thiết là người đầu tiên tại xã Quảng Thành, huyện Hải Hà (Quảng Ninh) trồng chanh đào. Nhờ chịu khó mày mò, anh đã tập trung thành công vào chanh đào trái vụ, trung bình mỗi cây cho khoảng 10kg quả, có cây ra tới 300 quả (khoảng 20kg). Anh cũng sản xuất thành công “si rô chanh đào”, mang lại thu nhập cả tỷ đồng/năm.

Anh Vũ Văn Thiết liều mình trồng cam trái mùa

Anh Thiết cho biết: Anh vốn là lái xe chở khách đường dài, công việc thì vất vả nhưng thu nhập không được bao nhiêu. Năm 2014 có người bạn khuyên anh về mở gia trại trồng chanh đào, bởi Quảng Thành có thuận lợi về quỹ đất, thích hợp với làm trang trại, gia trại. Thấy hợp lý, anh quyết định bỏ nghề lái xe, dốc hết số tiền bao năm tích cóp, vay mượn thêm anh em bạn bè, ngân hàng để trồng gần 3.000 cây chanh đào trên diện tích 2ha. Giống chanh 3 năm tuổi được mua từ Công ty CP Đầu tư phát triển kỹ thuật giống cây trồng Việt Nam (trụ sở tại huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên). Khi mua cây giống, anh còn được Công ty hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây chanh đào.

Dù có nhiều lo lắng, nhưng ngay năm đầu tiên đã cho thấy cây chanh đào rất phù hợp với vùng đất ở đây, trung bình mỗi cây cho khoảng 10kg quả, có cây ra tới 300 quả (khoảng 20kg).

Qua gợi ý từ lãnh đạo xã Quảng Thành là nên thử làm si rô chanh đào. Chanh đào cũng có vị chua như chanh thường, nhưng công dụng vượt trội về chữa bệnh, nhiều người thích mua chanh ngâm với đường phèn, mật ong làm si rô trị ho rất hiệu quả. Cách này tiêu thụ được nhiều chanh hơn, giá trị kinh tế cao hơn. Người trồng chanh có thể bán si rô chanh quanh năm, tiêu thụ tốt nhất là vào dịp Tết.

ia đình anh Thiết có nghề truyền thống làm bánh kẹo, nên việc chế biến quả thành si rô không mấy khó khăn. Từ gợi ý của lãnh đạo xã, vụ thu hoạch chanh đào đầu tiên được 4 tấn quả, anh Thiết dành 1 tấn làm được 2.300 lọ si rô. Quả chanh đào tươi được thái lát ngâm với mật ong rừng. Toàn bộ sản phẩm si rô chanh của anh bán hết nhanh tại Hội chợ OCOP tỉnh tháng 4 năm 2016, giá 130.000 đồng/lọ, thu về gần 300 triệu đồng, trong khi 1 tấn chanh tươi bán chỉ được khoảng 30 triệu đồng lại khá khó khăn.

Sản phẩm mật ong chanh đào tạo thêm công ăn việc làm cho nông dân

Từ kết quả này, hiện xã Quảng Thành đã có thêm 5 hộ nữa trồng chanh đào, diện tích 1ha. Anh Thiết nhận bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Vụ chanh năm nay, riêng hộ anh Thiết ước tính thu khoảng 6 tấn quả chanh đào.

Anh Thiết đã đầu tư mở rộng nhà xưởng rộng khoảng 150m2, cùng nhiều thiết bị máy móc để sản xuất si rô. Huyện Hải Hà đã quy hoạch trồng cây có múi, trong đó có cây chanh đào trên địa bàn 2 xã Quảng Thịnh và Quảng Thành với diện tích khoảng 340ha. Cây chanh đào đang cho hiệu quả kinh tế cao là hướng phát triển mới của huyện Hải Hà nhằm hình thành các vùng sản xuất hàng hoá tập trung cho giá trị kinh tế cao, đồng thời xây dựng thương hiệu cho những sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Bí thư Đảng uỷ xã Hoàng Phi Trường đánh giá: Thành công của sản phẩm “Si rô chanh đào” không chỉ tạo cho xã sản phẩm OCOP trong chương trình xây dựng nông thôn mới, mà còn tạo thêm việc làm cho nông dân, cải tạo những khu ruộng xấu thành vườn cây ăn quả. Sản phẩm “Si rô chanh đào” cần lượng mật ong rất lớn để chế biến, điều này còn giúp cho nghề nuôi ong của huyện và một số địa phương khác trong tỉnh phát triển.

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.

Chanh đào ngâm mật ong, đường phèn

Miền Bắc đang vào mùa chanh đào, tại các chợ, các bà nội trợ nô nức mua chanh đào về ngâm cho mùa đông sắp tới. Nhiều người tiết lộ bài thuốc chanh đào ngâm mật ong, đường phèn là “tuyệt chiêu” trị ho, viêm họng.

Quả chanh đào

Việt Nam có khoảng 20 loài chanh khác nhau, trong đó giống chanh đào là một vị thuốc quý, rất được ưa chuộng. Chanh đào thường có từ tháng 8, 9 trong năm. Khi chín vỏ chanh mỏng, màu vàng hanh chứa nhiều tinh dầu, ruột hồng đào, rất thơm. Cũng có loại chanh đào ruột vàng nghệ.

Hiện nay, giá chanh đào dao động từ 40.000 đến 60.000 đồng một kg. Thông thường một kg chanh có từ 12 đến 20 quả. Nếu mua sẵn thì một bình chanh đào ngâm mật ong, đường phèn cũng có giá hơn 100.000 đồng trở lên tùy dung lượng.

Bài thuốc chanh đào ngâm rất dễ, ai cũng có thể thực hiện. Phổ biến nhất là chanh đào ngâm mật ong, đường phèn.

Chuẩn bị:

– Chanh đào: 1 kg, loại càng già càng tốt. Nên lựa những quả tươi, chín vàng, mỏng vỏ.

– Mật ong rừng: 1 lít.

– Đường phèn: 0,5 kg.

– Bình thủy tinh có nút đậy, vỉ nén bằng nan tre.

Cách 1: Ngâm chanh 3 tháng

– Chanh rửa sạch, pha một ít muối với nước sôi để nguội, ngâm 30 phút rồi vớt chanh ra để thật khô. Cắt chanh thành những miếng mỏng, ngâm cả hạt mới tốt.

– Đường phèn đập nhỏ, đổ một lớp đường vào lọ, đến một lớp chanh (làm lại cho đến hết.) Cuối cùng đổ mật ong vào. Lấy vỉ nan nén chanh xuống. Để khoảng 3 tháng sẽ dùng được.

Chanh đào chín có vỏ màu vàng hanh, ruột hồng đào, rất mọng nước. Từ lâu trong dân gian đã truyền nhau bài thuốc chanh đào ngâm mật ong trị ho, viêm họng

Trong cách ngâm này mọi người cũng có thể cho chanh đào, mật ong, đường phèn vào máy xay sinh tố, xay nhỏ làm siro chanh, mật ong, đường phèn. Khi cho trẻ uống nên lọc bỏ bã cặn.

Cách 2: Ngâm chanh 6 tháng

– Chanh rửa sạch, pha một ít muối với nước sôi để nguội, ngâm chanh 30 phút rồi vớt ra để ráo. Khía dọc quả chanh vài nhát.

– Rửa sạch bình thủy tinh, tráng qua nước sôi, để ráo nước. Đổ đường phèn vào lọ rồi đến một lớp chanh (làm như vậy đến hết), cuối cùng cho mật ong vào. Lấy vỉ nan nén chanh xuống. Để 6 tháng sau sẽ dùng được.

Lưu ý: Nên sử dụng bình thủy tinh. Mua bình to hơn lượng chanh ngâm một chút vì sau một thời gian bình sẽ lên men, nước chanh tiết ra nhiều. Cũng không nên bịt miệng bình quá chặt. Để bình ngâm ở chỗ mát (không cho vào tủ lạnh).

Thời gian đầu mới ngâm nên kiểm tra bình thường xuyên, nếu sau vài ngày thấy sủi bọt thì hớt đi. Không để chanh nổi lên khỏi vỉ vì sẽ dễ bị mốc, nổi váng. Sau vài 3 tuần là có thể dùng chanh ngâm mật ong, đường phèn rồi. Nên ngâm chanh càng lâu càng tốt, mới đầu chanh còn tươi thì ăn hơi đắng, nhưng sau một thời gian dài chanh đào ăn như ô mai, vừa tốt cho họng, vừa tăng cường sức khỏe.

Bài thuốc chanh đào ngâm rất dễ, ai cũng có thể thực hiện

Bài thuốc này thích hợp với mọi gia đình, nhất là nhà có con nhỏ từ 1,5 tuổi trở lên. Vào ngày trời lạnh hay khi trẻ mới chớm ho thì buổi sáng ngủ dậy lấy một thìa cho trẻ uống. Với người lớn, hãy cắt lát quả chanh ngâm, trộn đều với nước trong hộp, nhai rồi ngậm khoảng 15-20 phút, sau đó nuốt, ngày vài lần.

Có thể chanh đào hợp với người này nhưng không hợp với người khác, hoặc khi bị ho nặng mới dùng thì cũng không có tác dụng. Với người bị nhiệt miệng thì không nên dùng chanh đào ngâm mật ong. Thay vào đó, hãy ngâm chanh đào với muối, đường.

Về cơ bản cách làm cũng như trên, cứ một kg chanh thì một kg muối. Ngâm khoảng 3 tuần cho chanh mềm, đem phơi nắng đến khi trên vỏ chanh có một lớp muối trắng bám vào là được.

Bổ quả chanh làm tư (nếu thích có thể bỏ hạt cho đỡ đắng), rồi xếp chanh vào lọ. Đun đường (tùy sở thích) với 2 bát nước, cho gừng, cam thảo băm nhỏ vào. Nấu đến khi đường sánh như mật ong rồi bắc ra cho nguội. Đổ đường vào hũ chanh, đậy kín, ngâm 3 tháng nữa là có thể dùng được.

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.

Thu gần nửa tỷ đồng từ 8 sào chanh đào

Trồng chanh đào đúng lúc nhu cầu thị trường tăng cao, sau 4 năm, ông Nguyễn Gia Đảo (xã Trần Phú, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) đã có thu mỗi vụ 300 đến 450 triệu đồng.

Vườn chanh đào của ông Nguyễn Gia Đảo

Hơn 300 gốc chanh đào của ông Nguyễn Gia Đảo đang bắt đầu vào vụ thu hoạch. Các thương lái tại chợ đầu mối Hà Nội đã vào tận vườn để lựa hái. Ông Đảo cho biết, từ đầu tháng 8 đến nay, bình quân mỗi ngày ông bán được trên dưới 1 tạ quả, với giá 40.000 đồng/kg.

Theo ước tính của ông Đảo, so với năm ngoái, năm nay chanh đào không sai quả, nhưng cây đang đúng thời gian sinh trưởng nên trái to và đẹp hơn. “Với hơn 8 sào chanh đào, khả năng năm nay sẽ thu hoạch khoảng 15 tấn cho thu nhập nhập từ 400 đến 450 triệu đồng”, ông Đào dự tính.

Ông Đảo cho biết, chanh đào khác chanh thường ở chỗ không thể thu hoạch một lúc để đi bán mà thường chín dần, chín đến đâu thương lái vào cắt đến đó, nên một vụ thu hoạch thường kéo dài trong 2 tháng. “Đây cũng là lý do mà giá chanh cũng liên tục giảm theo thời vụ. Hiện tại đang đầu mùa, giá cắt tại gốc là 40.000 đồng/kg, nhưng từ nay đến đầu tháng 9 vào chính vụ, khả năng giá bán sẽ giảm nhiều, có khi xuống còn 26.000 – 28.000 đồng/kg”, ông Đào chia sẻ.

Hiện nay chanh đào của ông Đảo đều được các mối buôn tại chợ Phùng Khoang, Dịch Vọng bao thầu tại vườn. Ngoài ra, còn một số cơ sở chuyên làm chanh đào ngâm mật ông cũng vào tận vườn để thu hái.

Nói về “nhân duyên” với loại cây này, ông Đào cho hay, năm 2010 trong lần tình cờ đi hội thảo thương mại, ngồi cạnh một người chuyên làm cây ăn quả. Sau khi nghe những người này  nhắc đến cây chanh đào, ông tò mò tìm hiểu rồi vay tiền để mua giống về trồng thay thế cây sắn – vốn là cây truyền thống của vùng đất “miền núi” của Hà Nội. Có vốn và hiểu kỹ thuật trồng, ông Đảo vừa làm vừa lo. Mối lo lớn nhất của ông là không biết tìm đầu ra thế nào, thì may mắn, một người họ hàng nhận bao thầu hết chanh đào để đem ra Hà Nội bán thử. Vì vậy, vụ thu hoạch đầu tiên được 1,5 tấn chanh đào ông Đảo đã kiếm được 40 triệu đồng.

Sản lượng quả không cao như các năm trước, nhưng nhờ chất lượng tốt nên doanh thu từ vườn chanh đào của ông Đảo cũng lên đến 400 – 450 triệu đồng

“Năm ngoái còn không ngờ chanh đào năng suất cao, thậm có cây sai quả hái hết vụ đã được 60kg. Cả vụ gia đình thu hoạch được 8 tấn cho thu nhập 350 triệu đồng. Trừ mọi chi phí nhân công, phân bón, cũng lãi được 100 – 200 triệu làm vốn”, ông Đảo hồ hởi cho biết.

Không chỉ kiếm được tiền từ trái chanh, sau mỗi vụ, khi tiến hành tỉa đầu cành, bứt lá, rất nhiều thương lái vào thu mua để làm hương liệu hoặc thực phẩm. Lá chanh có giá 30.000 đồng/kg, đầu cành từ 4 đến 5 lá thì bán với giá 25.000 đồng/kg. “Năm vừa rồi chỉ tỉa cành, lá của hơn 150 cây cũng đã kiếm thêm được khoảng 30 triệu đồng. Năm nay đúng thời gian cây sinh trưởng mạnh, theo tính toán, nếu tỉa lá hết vườn cũng có thể cho thêm thu nhập khoảng 40 – 50 triệu đồng”, ông Đảo phấn chấn chia sẻ.

Tuy không phải là người trồng loại cây này đầu tiên tại xã, nhưng ông Đảo lại là người “có gan” trồng thâm canh đầu tiên chanh đào với diện tích lớn. Ông cho biết, mấy năm gần đây, nhu cầu sử dụng chanh đào của người dân luôn tăng cao, khiến loại quả này trở thành một trong những loại cây giúp nông dân làm giàu. “Chỉ sợ một thời gian nữa các hộ nông dân đua nhau trồng hàng loạt, thị trường lại bão hòa, rớt giá”, triệu phú chanh đào chia sẻ.

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chanh đào

1. Thời vụ trồng cây chanh đào

Chanh đào thường trồng vào vụ xuân tháng 2-3, vụ thu trồng từ tháng 8-10 và có thể trồng vào quanh năm.

Chanh đào Cao Phong

2.  Mật độ trồng cây

Hố đào rộng 60-80cm, độ sâu tuỳ theo chất đất. Nếu đất đồi khoảng 60-80cm, đất bằng khoảng 30-40cm. Bón lót 20-30kg phân hữu cơ. Chanh đào có thể trồng xen canh với khoảng cách 5x5m hoặc trồng thâm canh với khoảng cách thích hợp là 3x3m hoặc 3x4m .

3.  Chuẩn bị hố trồng, chăm sóc cây non

Lấy đất mặt liếp hoặc đất mương đã khô băm nhỏ rồi trộn thêm hỗn hợp phân chuồng hoai, tro trấu và phân lân, một ít thuốc trừ sâu để trị rệp sáp và tuyến trùng rễ, rồi đắp thành mô cao 5 tấc và rộng 5 tấc vuông. Móc lỗ đặt cây xuống, mặt đất bầu bằng mặt đất mô, cắm một cây kèm để giữ cho cây mới trồng đứng thẳng không bị gió lay động gốc và giúp cho rễ non mau phát triển.

Một thời gian sau, khi đọt non chuyển sang bánh tẻ thì có thể bón một ít phân NPK hoặc xịt thêm phân bón lá (Lay-O, Combi-5) để cho cây ra đợt đọt non mới đồng loạt hơn, có thể bấm tỉa những đọt quá dài để tạo tán cây tròn hơn không bị gió làm gãy. Thường thì đọt nhú ra khoảng 2 phân có thể xịt thuốc trừ sâu, đến khi đọt non có nhiều lá lụa có thể xịt thuốc trừ nấm bệnh. Tùy theo tình trạng cây hoặc chu kỳ ra đọt non mà áp dụng phân bón hợp lý.

4.  Bón lót

Trước khi trồng, bón lót phân chuồng, phân hữu cơ hoai mục khoảng 20 kg/hố trồng. Bón phía dưới hố, lấp ít đất và đặt cây con để trồng. Sau khi trồng, tưới nước giữ ẩm vừa phải cho cây. Có thể tưới từ 2 – 3 ngày/lần cho những tuần đầu sau trồng. Sau đó khoảng 1 tuần – 10 ngày tưới 1 lần. Luôn chú ý giữ sạch cỏ dại.

5.  Bón thúc

Năm đầu tiên, bón thúc với liều lượng 1 muỗng canh phân urea pha với bình 10 lít nước để tưới cho cây. 1 năm tưới 3 – 4 lần. Cây chanh dễ trồng và dễ chăm sóc, tuy nhiên muốn đạt năng suất, chất lượng cao cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng như những loại cây trồng khác.

Có thể bổ sung phân lân, kali và các yếu tố vi trung, vi lượng thông qua bón thêm phân hữu cơ và hữu cơ khoáng theo khuyến cáo. Khi tưới bằng phân hữu cơ ngâm pha loảng tỷ lệ khoảng từ 1 – 5 để tưới cho cây. Bón thúc từ năm thứ hai là 100 – 500g phân urea/cây/năm.

Chia làm 3 – 4 lần bón vào gốc lấp đất hoặc pha nước tưới. Nếu tưới cần tưới xả lại một lần với nước lã. Chú ý phòng trừ sâu bệnh cũng như chăm sóc, tỉa cành cho cây thường xuyên. Cắt bỏ những cành rậm rạp sát gốc, cành trong tán, hoặc cành khô già, cành nhỏ, cành vượt để tạo độ thông thoáng cho cây cho năng suất tốt.

6.  Phòng trừ bệnh

Sâu chích hút (như bọ xít, rầy, rệp): Dùng tay bắt giết hoặc phun Bi58 0,05-0,1%, Basa 0,2%. Sâu bùa vẽ: Phun Padan 95WP nồng độ 0,05-0,1%, hoặc dùng hỗn hợp 20ml Decis 25EC+1 lít Bi58 rồi pha loãng với nước nồng độ 0,05-0,07% để phun.

Nhện trắng gây rám quả: Phun lưu huỳnh bột 20-25kg/ha hoặc Zineb 0,3-0,5%. Nhện đỏ: Phun Polytrin 40EC nồìng độ 0,1%, Supracid 40EC 0,2%. Sâu đục thân, cành: Bắt giết xén tóc, bẻ cành chớm héo, lấy giây mây bắt sâu non.

Bệnh đốm đen, bệnh loét, ghẻ: Phun Zineb 0,5%, oxy clorua đồng 0,3-0,5%, Maneb 0,3-0,5%. Bệnh phấn trắng: Phun Topsin M nồng độ 0,075-0,1%, lưu huỳnh bột (20-30kg) trộn với (7- 10kg) vôi bột để phun cho 1ha.

7.  Xử lý cho cây ra hoa, đậu quả

Ngay từ bây giờ cần dừng hẳn việc bón phân, hạn chế tưới nước (chỉ duy trì mức độ ẩm cần thiết để cây không bị khô héo) nhằm hạn chế nguồn cung cấp dinh dưỡng cho cây khoảng 3-4 tuần. Hái bỏ hết các quả nhỏ (nếu có) trên cây, dùng kéo làm vườn cắt bỏ bớt các chồi vượt, các cành già, cành tăm, cành nhỏ mọc trong tán làm cho cây thông thoáng, tạo điều kiện cho các cành hè, cành thu sớm thuần thục đồng thời dùng cào sắt có răng xới nhẹ xung quanh gốc làm đứt bớt rễ nhằm giúp cây chuẩn bị phân hóa mầm hoa và ra hoa vào đầu năm tới (tháng 2-3).

Vào khoảng đầu tháng 12 ngừng hẳn tưới nước để tạo khô hạn cho cây khoảng 1 tháng, sau đó bón phân trở lại và tưới đẫm nước trong 2-3 ngày liên tục, cây sẽ ra hoa đồng loạt. Nếu gặp trời mưa, dùng nilon phủ kín gốc không cho nước mưa thấm vào vùng đất quanh cây.

Khi chanh đã đậu quả bằng đầu ngón tay, bón thêm phân NPK 16-16-8 khoảng 0,5-0,7 kg/cây để nuôi quả lớn. Những năm sau thì tăng lượng phân lên tùy theo tuổi cây và sản lượng thu hoạch. Với các tỉnh phía Nam, các công đoạn xử lý trên đây cần làm sớm hơn miền Bắc 1 tháng.

8.  Kỹ thuật chăm sóc cho chanh đào ra hoa trái vụ

Để chanh ra 2 vụ/năm và ra quả trái vụ để bán được giá theo ý muốn, cần tác động một số biện pháp sau: Khi chanh chính vụ đang nở hoa rộ, muốn làm chanh trái vụ cần cuốc sâu 20-30cm xung quanh tán cây. Đồng thời ngừng tưới nước, tưới phân, hái bớt quả bằng tay hoặc phun Ethrel làm rụng bớt 50% trái chính vụ, sau đó lấp đất lại.

Sau 7-10 ngày cây chanh sẽ trút 40-50% lá non, lộc non và lá bánh tẻ. Cuốc rãnh sâu 10cm xung quanh tán, bón mỗi gốc 1-2kg kali clorua (tùy tuổi cây), để đất khô trong vòng 1 tháng, sau đó tưới ẩm và chăm sóc bình thường. Khoảng 30 ngày sau cây chanh tiếp tục nẩy lộc, ra hoa, ra quả vào tháng 6-7, cho thu quả vào tháng 12-2 năm sau.

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.

Cây chanh đào “trồng chơi, ăn thật”

Ban đầu, ý tưởng trồng chanh đào của các chủ vườn trên địa bàn huyện Cao Phong chỉ là để làm hàng rào bảo vệ cho diện tích cam nhờ vào những gai sắc nhọn của chanh. Tuy nhiên, sản lượng và giá trị kinh tế của loại cây có múi này làm nên điều khiến nông hộ bất ngờ!

Chanh đào Cao Phong

Hộ ông Vũ Văn Tiến ở khu II, thị trấn Cao Phong nhận khoán đất của Nông trường trồng cam tính đến nay đã hàng chục niên vụ. Đất rộng, cam sai lại ở khá xa KDC nên vào mùa cam chín, việc trồng coi dù đã thuê người nhưng vẫn không xuể. Năm 2010, ông mua một ít giống chanh đào trồng theo cách tạo thành hàng rào che chắn cho diện tích cam. Cũng vì xác định là cây rào nên ông chăm sóc sơ sài, thậm chí bón phân cho cam xong, còn ít phân nào thừa mới rắc đến chanh. Ấy vậy mà cây chanh đào vẫn phát triển mạnh, lá, gai quấn quýt. Đặc biệt là chỉ sau 2 năm trồng, các cây đã cho quả bói. Ở vụ đầu, ông thu được khoảng từ 20kg – 30 kg chanh quả/cây, giá bán tại vườn 30.000 đồng/kg.

“Trồng chơi, ăn thật” là cách mà hộ làm vườn vẫn nói đùa nhưng đủ để khẳng định giá trị kinh tế của cây chanh. Theo những chủ trang trại vườn đồi ở thị trấn Cao Phong, các xã Nam Phong, Tây Phong, Bắc Phong, nếu như việc chăm sóc, đầu tư kỹ thuật đối với cây cam đòi hỏi 5 phần, với cây chanh đào chỉ tốn một phần. Chanh cũng thích nghi ở cả khu đất xấu, mấp mô chứ không kén đất như các loại cây trồng có múi khác. Thường thì với cam, thời gian từ kiến thiết đến lúc cho thu nhanh nhất 3 năm, không phải đến năm thứ tư nhưng chanh đào đến năm thứ hai là đã cho sản lượng. Từ năm thứ 3 trở đi, mỗi cây cho thu bình quân từ 50 – 60kg quả, với giá bán tại vườn ổn định sẽ mang lại không dưới 1,5 triệu đồng/cây/vụ trong khi chi phí đầu tư không đáng là bao.

5 – 6 năm trước, số hộ trồng chanh đào và chanh thường làm hàng rào còn lác đác nhưng đến hiện tại, hầu như toàn bộ diện tích cam trên địa bàn huyện đã được bao bọc bởi hệ thống cây hàng rào chanh. Theo đồng chí Nguyễn Văn Phúc, Trưởng phòng NN & PTNT huyện, rất khó thống kê diện tích chanh đã được bà con trồng trong ít năm gần đây bởi lý do cây trồng hàng rào, gần như chỉ trồng tận dụng đất chứ không chiếm diện tích. Tuy nhiên, vượt xa mục đích ban đầu, sản lượng và giá trị của cây chanh đào đã khiến các hộ làm vườn đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Ở đây, hộ trồng ít thì vài chục cây, có hộ trồng nhiều từ 300 – 500 cây.

Cũng từ nhận thức hiệu quả kinh tế của chanh đào, có một số hộ như anh Nguyễn Văn Dũng ở khu I, thị trấn Cao Phong đã chuyển sang trồng với quy mô gia trại vườn đồi 170 gốc chanh đào, 130 gốc chanh trắng của gia đình anh đang bước vào vụ thu hoạch thứ 3. Anh Dũng quả quyết: Có chăm sóc, đầu tư hơn nên quả mọng, lứa quả dày. Năm ngoái, mình thu trên 5 tấn quả. Đến năm nay, có thể sản lượng đạt gần gấp đôi. Thương lái đã đặt mua cả vườn với giá 180 triệu đồng nhưng mình không bán. Để minh chứng, anh dẫn chúng tôi “mục sở thị” hàng chục gốc chanh đào hiện đã vượt xa về sản lượng so với mức bình quân từ 50 – 60kg/cây. Ngay tại khu vườn đồi nhà anh, nhiều gốc chanh đào dự kiến cho thu 1,5 – 1,7 tạ quả.

Chanh đào không chỉ làm hàng rào mà đang được nhân rộng trên diện tích

Có cung ắt có cầu, ở vụ chanh đào năm trước, lái thương đến thu gom cho bà con chỉ chở bằng xe máy nhưng đến vụ này, người mua buôn đánh cả chuyến ô tô đến vườn. Chị Trần Thị Vân ở khu I thị trấn Cao Phong cho biết: Với chanh đào khi nào vỏ chín đỏ là lúc cho thu. Chanh thường chín theo đợt, kéo dài từ nay đến Tết. Càng gần Tết, chanh càng được giá, ví dụ như Tết năm ngoái mỗi kg có giá bán tại vườn đã 50.000 – 60.000 đồng.

Xu hướng hiện nay ở một số địa phương, chanh đào không chỉ làm hàng rào mà đang được nhân rộng trên diện tích, mang về lợi nhuận thậm chí cao hơn so với cây trồng có múi khác như bưởi, cam. Một số hộ hiện trồng chanh đào thành vườn hoặc trồng xen. Điển hình như trong mô hình liên kết trồng cam ở huyện Kim Bôi đã trồng khoảng 2 vạn cây, gồm cả diện tích trồng tập trung và hàng rào bảo vệ. Mô hình liên kết trồng cam ở xóm Mạc, xã Nam Phong trồng khoảng 1.200 cây…

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.

Chanh đào hết thời thu 1 triệu/cây

 “Trên thì trời, dưới là chanh đào”, đó là câu nói cửa miệng của người dân trồng chanh trong vụ thu hoạch năm nay. Từ Bắc Giang, Phú Thọ đến thủ phủ cam Cao Phong (Hòa Bình)… bà con đang đứng trên đống lửa vì vườn chanh một thời thu tiền tỷ, nay chỉ thu được bạc cắc.

Chanh đào Cao Phong

Một cốc nước chanh ở phố Lý Thường Kiệt (Hà Nội) có giá 75.000 đồng. Chỉ mất một quả chanh và ít nước, đá lạnh cho cốc nước đó, trong khi đó người trồng chanh phải bán 20kg chanh mới thu được 75.000 đồng.

Việc so sánh thật khập khiễng, nhưng những người trồng chanh đang rơi vào cảnh khóc dở mếu dở vì khó bán được hàng. Nhiều nhà vườn không buồn hái và chăm sóc, chanh để rụng đầy gốc.

Những năm 2010-2014, cây chanh đào được ví như cây tiền triệu cho người nghèo, vì người nông dân chỉ cần cắm vài chục cây là sống ổn. Chanh đào dễ trồng, dễ chăm sóc, chỉ sau 2 năm đã bói quả lại được giá nên người dân đổ xô vào trồng.

Thời điểm hoàng kim đó, 1kg chanh đào bán tại vườn có giá 40.000 – 50.000 đồng/kg. Một cây chanh cho thu từ 40-50kg, trừ hết chi phí, người nông dân lãi hơn 1 triệu đồng một cây.

Mấy năm trước chỉ có nông dân ở vùng Cao Phong (Hòa Bình) và Văn Giang, Khoái Châu (Hưng Yên) trồng chanh đào. Khi đó sản lượng chanh đào rất ít, nên nông dân bán được giá cao, có lúc lên đến 50.000 đồng/kg. Trồng chanh đào hốt bạc lại nhàn nhã, vì vậy người dân bắt đầu đổ xô vào trồng.

Các hộ dân ở thủ phủ cam Cao Phong đầu tiên chỉ trồng chanh đào làm hàng rào. Chanh lên giá, nhiều người dành 2-3ha đất trồng chanh. Một đồn mười, mười đồn trăm, người nông dân đổ xô, mua giống, cải tạo đất trồng chanh đào với hi vọng sớm hốt bạc.

Nguồn cung quá lớn khiến chanh đào khó tiêu thụ

Giờ không chỉ các hộ ở Hòa Bình, Hưng Yên mà cây chanh đã nhanh chóng phủ xanh đất trống ở các tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Sơn La, Bắc Giang, rồi cả Thanh Hóa, Nghệ An. Diện tích nhân lên nhanh chóng, trong khi đó mặt hàng này chỉ dùng để ngâm, chữa ho và viêm vọng.

Khi cung vượt quá cầu, giá chanh giảm là điều không tránh khỏi. Từ mấy chục nghìn, nay còn vài nghìn đồng/kg. Điều đáng lo ngại hơn là do giá rẻ, nhiều nhà vườn bỏ đói chanh. Một số hộ đã rục rịch phá bỏ chanh. Gia đình bà Nguyễn Chấn ở xóm Tháu, phường Thái Thịnh, TP. Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình năm 2016 đã phá đi 3.000 cây chanh đào.

Với tình trạng giá cả xuống thấp như hiện nay, nhiều hộ dân khác vẫn đang tiếp tục phá chanh đi trồng cây khác. Làm theo phong trào, không cần tính toán đầu ra cho sản phẩm mà nhiều hộ vẫn lao vào trồng như con thiêu thân. Và cuối cùng hậu quả tất yếu đã xảy ra là bà con không bán được hàng.

hông riêng gì cây chanh đào, hiện nay, phong trào trồng cây có múi như cam, quýt, bưởi… ở nhiều nơi cũng đang tăng theo cấp số nhân. Vùng nào cũng san gạt đất đồi, cải tạo đất hoang để trồng cây ăn quả. Sau vài năm, sản lượng bưởi, cam bỗng tăng đột biến. Hoa quả lại theo mùa khiến bà con không lúc nào hết vật lộn với bài toán đầu ra cho sản phẩm.

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam.