Thẻ: Chuối

Bệnh thường gặp trên cây chuối

Nhóm bệnh do vius gây ra

 Bệnh chùn đọt chuối, bệnh khảm lá chuối, bệnh sọc chuối. Đối với nhóm bệnh này hiện không có thuốc trị, thời gian từ khi cây chuối bị nhiễm bệnh đến khi phát hiện bệnh ra bên ngoài kéo dài 3 – 4 tháng nên khi phát hiện bệnh cần phải đào bỏ ngay và xử lý đất thật cẩn thận (đào hố chôn rồi rắc vôi, đem đốt bỏ …) trước khi trồng lại phải rắc vôi xử lý sau 1 tháng mới trồng lại.
Bệnh chùn đọt (Bunchy top virus): Cây bị bệnh lá mọc chụm lại ở ngọn thân giả, lá nhỏ, bìa bị vàng, mép lá uốn cong, cuống lá ngắn lại. Trên phiến lá có các sọc xanh lợt chạy song song với các gân phụ.
Bệnh chùn đọt chuối
Bệnh khảm lá (CMV: Cucumber Mosai Virus): Bệnh do virus gây hại. Cây bị bệnh lá có sọc vàng từ ngoài bìa lá vào cuống lá, cây phát triển kém, khi phát hiện cây bị bệnh cần phải đào bỏ và xử lý ngay để tránh lây nhiễm.
Bệnh sọc lá chuối (CSV): Bệnh do virus gây hại. Các bệnh do virus gây hại đều có khả năng truyền từ cây này sang cây khác, bệnh lây lan trực tiếp qua con giống và trung gian truyền bệnh như rầy mềm sống ở các bẹ lá chuối, tuyến trùng trong đất truyền virus từ cây này sang cây khác hoặc trong quá trình đánh tỉa con chuối, cắt lá chuối…
Phòng trừ: Trong trường hợp vườn chuối đã bị bệnh và đang có chiều hướng lây lan rộng, cần tiến hành ngay một số biện pháp sau:
– Vệ sinh vườn sạch sẽ tạo độ thông thoáng cho vườn chuối, cắt bỏ và thu gom các lá già để tiêu hủy, không tủ vào gốc.
– Đào bỏ các cây bị bệnh nặng, nhặt hết cả củ để tiêu huỷ đồng thời phun trừ rệp bằng các loại thuốc Sherpa, Pyrinex, Fenbis, Sago super. Phun ướt đều lá, thân và gốc cây chuối.
– Không sử dụng cây con ở vườn đã bị bệnh để làm giống.
– Nếu vườn bị bệnh nặng nên phá bỏ và trồng cây khác trong khoảng 1 năm sau mới trồng lại chuối được.

Nhóm bệnh do vi khuẩn

Bệnh đốm lá hay bệnh cháy lá
Do nấm Sigatoka vàng (Mycosphaerella musicola) và Sigtoka đen (Mycosphaerella fijiensis), bệnh gây hại trên lá tạo ra những hình bầu dục có màu nâu với viền vàng rất rõ (Sigatoka vàng). Đối với Sigatoka đen những đốm bệnh có màu sậm hơn và xuất hiện ở mặt dưới của lá. Bệnh phát triển mạnh vào những tháng mùa mưa và mùa có sương, ẩm ướt, bệnh nặng ảnh hưởng tới năng suất cây.
Bệnh đôm lá
Biện pháp phòng trị: Vệ sinh vườn sạch sẽ, cắt tỉa lá già và lá bị bệnh đem đốt, thoát nước tốt cho vườn chuối trong mùa mưa. Phun các thuốc gốc đồng hay Benomyl, macozeb, Zineb, Kocide, Tilt, Score, Anvil… phun từ 2 – 4 lần trong mùa mưa.
Bệnh héo rũ Panama ( Fusarium oxysporumf)
Cây chuối bị nhiễm bệnh Panama thường có hiện tượng vàng từ lá già lên các lá non. Triệu chứng vàng phát triển từ bìa lá và lan vào hướng gân lá. Lá bị bệnh thường héo, cuống gãy và lá treo trên thân giả, đôi khi cuống lá cũng bị gãy ở phần giữa phiến lá. Trên các lá già bị héo khô quanh thân giả, chỉ còn một số lá đọt xanh và mọc thẳng, các lá đọt này có màu xanh nhạt hơi vàng hoặc bị méo mó, nhăn nheo, cuối cùng khô héo. Cây bị bệnh chết nhưng thân không ngã đổ, các bẹ ngoài bị nứt dọc, các chồi con vẫn phát triển xung quanh nhưng sau đó cũng bị héo rụi. Cắt ngang thân giả sẽ thấy các bó mạch có màu nâu vàng, cắt ngang thân thật (củ chuối) các mạch có màu đỏ nâu và bốc mùi hôi. Nấm bệnh lưu tồn trong đất và các cây bệnh. Nấm có thể sống hoại sinh trong củ chuối và các bộ phận khác một thời gian dài, lây lan chủ yếu theo cây chuối con và đất có mang mầm bệnh. Nấm bệnh xâm nhập chủ yếu qua chóp rễ hoặc qua vết thương ở rễ. Sau khi xâm nhập, nấm sẽ phát triển trong mạch mọc làm cho cây bị vàng héo.
Bệnh Panama
Biện pháp phòng trị: Thường xuyên kiểm tra vườn và vệ sinh vườn sạch sẽ, cắt bỏ những lá bệnh đem đốt, thoát nước tốt. Phun các thuốc gốc đồng hay Benomyl, macozeb, Zineb, Kocide, Tilt, Score, Anvil….vào mùa mưa thì 2 – 4 tuần phun 1 lần.
– Nên chọn đất có độ pH hơi kiềm để trồng chuối.
– Không dùng chuối con ở các vườn bị bệnh làm giống, gọt sạch rễ và đất ở gốc trước khi trồng.
– Nên bón vôi vào các hố trồng, có thể nhúng gốc chuối con vào dung dịch Bordeaux hay các thuốc gốc đồng như: Funguran, COC 85, Kocide…
– Khi phát hiện cây bệnh nên đào bỏ các gốc bệnh và rải vôi khử đất.
– Nếu vườn chuyên canh chuối mà bị bệnh nặng nên ngưng canh tác, cho ngập nước từ 2-3 tháng để diệt mầm bệnh.
– Tưới thuốc vào đất ở các vườn chuối con bằng các loại thuốc như Benomyl, macozeb, Zineb, Kocide, Tilt, Score, Anvil…

Nhóm bệnh trên quả chuối

Gồm bệnh đốm đen (Fruit Freckle) và bệnh chấm đen (Deigh toniella speckle), bệnh rỉ nước ở quả chuối.
Bệnh đốm đen và bệnh chấm đen thường xảy ra cùng 1 lúc trên cùng một buồng chuối. Bệnh lây nhiễm từ lá mang bệnh truyền qua buồng chuối. Vào mùa mưa khi ẩm độ không khí cao bệnh phát triển mạnh.
Những đốm đen trên quả chuối dân thường gọi là đốm trứng cuốc nhưng thực tế là do nấm bệnh, bệnh này không ảnh hưởng tới chất lượng quả chuối nhưng làm mất vẻ đẹp thẩm mỹ của quả chuối nên không xuất khẩu được.
Nguồn : Khuyến nông Lâm Đồng, được kiểm duyệt bởi Farmtech Vietnam

Kinh nghiệm trồng chuối cho năng suất cao

Cây chuối (tên khoa học là Musa sapientum L., thuộc họ Musaceae). Chuối là loại cây ăn quả nhiệt đới, ngắn ngày, dễ trồng và cho sản lượng khá cao, trung bình có thể đạt năng suất 20-30 tấn/ha. Hiện nay, trên thế giới, nước đạt năng suất chuối cao nhất là Goatemala 100 tấn/ha. Chuối có giá trị kinh tế khá lớn và là mặt hàng xuất khẩu của nhiều nước.

Chuối

Điều kiện sinh thái của cây chuối

– Nhu cầu về nước: Hàm lượng nước trong các bộ phận cây chuối rất cao, trong thân già 92,4%, trong rễ 96%, trong lá 82,6% và trong quả 96%. Độ bốc hơi của lá rất lớn, dưới ánh nắng mặt trời, sức tiêu hao nước của chuối từ 40-50mg/dm2/phút. Với giống chuối tiêu lùn, cần từ 15-20 lít nước/ngày tuỳ theo trời râm hay trời nắng. Chú ý vào mùa đông ở nước ta thường khô hanh, ít mưa nên cần có biện pháp tưới ẩm để cung cấp đủ nước cho chuối.

– Nhu cầu về ánh sáng: Chuối có khả năng thích ứng trong phạm vi cường độ ánh sáng tương đối rộng. Cho nên lượng ánh sáng ở điều kiện nước ta cũng cho phép cây chuối sinh trưởng và phát triển tốt.

– Nhu cầu về nhiệt độ: Chuối sinh trưởng và phát triển thuận lợi trong phạm vi 25-35ºC. Khi nhiệt độ giảm đến 10ºC thì quả chuối nhỏ, phẩm chất kém, sinh trưởng chậm. Chuối sợ rét và sương muối, khi gặp sương muối kéo dài lá chuối sẽ xám lại và héo khô. Như vậy, ở nước ta, nhất là các tỉnh miền Nam, Nam Trung bộ, bình quân nhiệt độ hàng năm lớn hơn 24ºC, nên có lượng nhiệt rất tốt cho chuối phát triển.

Hình thức sinh sản

Hình thức nhân giống chuối chủ yếu là nhân giống vô tính. Người ta thường dùng loại chồi con để trồng. Chồi con được hình thành từ những mầm ngủ mọc trên thân ngầm của chuối, thường có 2 loại chồi con: chồi con đuôi chiên và chồi con lá rộng.

Theo nhiều kinh nghiệm, loại chồi con đuôi chiên được sử dụng trồng tốt nhất. Nó được sinh ra khoảng tháng 4 đến tháng 6. Trong điều kiện đầy đủ ánh sáng, nhiệt độ thích hợp, loại chồi non này sinh ra rất nhanh, tốc độ sinh trưởng rất mạnh. Chồi này rất sung sức, khi trồng mau bén rễ, tốc độ hồi sinh nhanh, sinh trưởng mạnh và mau ra buồng, sản lượng cao.

Ngoài chồi con, ở một số nơi đã chọn củ chuối (thân ngầm) để nhân giống, ở nước ta chưa áp dụng nhiều nhưng ở Trung Quốc, các nước châu Phi, châu Mỹ đã áp dụng nhiều phương pháp trồng bằng củ chuối.

Phương pháp này có lợi ở những mặt: dễ vận chuyển, con giống mọc ra từ củ tương đối đồng đều nên khi trồng dễ chăm sóc và thu hoạch, hệ số nhân giống cũng tương đối cao vì khi ta bổ một củ ra đem trồng có thể đạt được từ 4 đến 6 cây con.

Mùa vụ trồng chuối

Đối với khí hậu nước ta, chuối có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên, nếu để đạt đến năng suất cao và phẩm chất chuối tốt, cần chú ý đến thời vụ. “Giêng trúc lục tiêu” tức là kinh nghiệm về mùa vụ trồng tre và chuối hợp lý, tức tháng giêng (ÂL) trồng tre, tháng sáu (ÂL) trồng chuối.

Đối với các giống chuối gòn, chuối lá mật, chuối ngự,… có thể trồng được vụ xuân (tháng 2-3 ÂL), nhưng với chuối tiêu thì phải trồng vụ thu (tháng 6-7 ÂL) và cây sẽ ra hoa vào tháng 6-8 năm sau, đến tháng 9-11 thu hoạch, lúc này năng suất, phẩm chất chuối tiêu rất tốt. Vì vậy mà trong dân gian cũng đã có kinh nghiệm ăn chuối: vào mùa nóng thì nên ăn chuối gòn, chuối lá, còn vào mùa rét thì ăn chuối tiêu ngon hơn.

Kỹ thuật bón phân, tưới nước

Đạm (N), Lân (P), Kali (K) đều rất cần thiết bón cho chuối. N ảnh hưởng đến năng suất chuối, K liên quan đến sự phát triển chiều cao và P có tác dụng tạo phẩm chất quả tốt, chống sâu bệnh.

Lượng bón phân tuỳ thuộc vào sản lượng thu hoạch. Đối với nước ta, liều lượng N, P, K thích hợp bón cho 1 cây chuối tiêu trong 1 năm ở đất phù sa ven sông là: 100-200g N nguyên chất, 20-40g P nguyên chất, 250-300g K.

Hàm lượng chất hữu cơ trong đất trồng chuối nhất thiết phải đạt 3-4% là tốt, nếu thấp hơn phải bón phân hữu cơ. Đối với chuối thường bón 30-50kg phân chuồng cho một gốc một năm. Có thể phủ cỏ, vỏ cà phê, mùn cưa, lá thông,…một lớp dày 30-40cm quanh gốc chuối để dần thành mùn và giữ ẩm cho đất cũng rất tốt hoặc có thể trồng cây phân xanh để tạo chất hữu cơ cho đất. Vào các tháng 7-8-10 sau khi trồng là giai đoạn bón thúc quan trọng, giúp nâng cao năng suất và phẩm chất chuối.

Chuối có nhu cầu nước cao, chịu hạn kém, cho nên cần lưu ý tưới nước đủ cho chuối. Một nghiên cứu đã cho biết một cây chuối có diện tích bộ lá 13,5m2 cần 50-70kg nước để thoát nước trong một phút.

Tưới nước cho cây chuối

Ngoài ra, còn một số kinh nghiệm khác như: chọn cây con đem trồng nên chọn cây cao từ 0,6-1m và đã có trên dưới 10 lá, trước khi trồng phải gọt sạch rễ và cắt bớt lá.

Khi chuối ra hoa cần phải cắt hoa đực và hoa trung tính (tức cắt bắp chuối), có tác dụng làm quả to hơn. Vườn chuối phải trồng luân canh thì năng suất mới cao. Mùa mưa không nên đi lại, cày xới trong vườn chuối. Và quan trọng phải theo dõi sâu hại chuối và có cách phòng trừ hiệu quả.

Theo m.2lua.vn được tổng hợp lại bởi Farmtech Viet Nam.

 

Đua nhau tự phát trồng chuối già nam mỹ xuất khẩu, lĩnh ‘quả đắng’!

Đua nhau tự phát trồng chuối già Nam Mỹ xuất khẩu, lĩnh ‘quả đắng’!

Sự việc chuối cấy mô giống Nam Mỹ ở tỉnh Đồng Nai không ai mua, người dân TP.HCM phải chung tay “giải cứu” mua với giá 2.000-3.000 đồng/kg thì tại tỉnh Tây Ninh cũng đang xảy ra tương tự. Tổng diện tích trồng chuối già Nam Mỹ xuất khẩu của địa phương hiện có trên 371 ha, trong đó có khoảng 50% diện tích là người dân trồng tự phát không theo quy hoạch……

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Tây Ninh, tổng diện tích trồng chuối già Nam Mỹ xuất khẩu của địa phương hiện có trên 371 ha, trong đó có khoảng 50% diện tích là người dân trồng tự phát không theo quy hoạch và không có hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Đây cũng là một trong những lý do chính kéo giá bán chuối già Nam Mỹ xuống cực thấp trong thời gian qua, khiến sản phẩm này bị ứ đọng không thể tiêu thụ do cung vượt cầu. Người dân TP.HCM chung tay “giải cứu” chuối già Nam Mỹ vì không xuất khẩu được   Thậm chí, ngay cả diện tích có hợp đồng bao tiêu sản phẩm cũng không tiêu thụ được. Trường hợp nông dân trồng chuối ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với Cty TNHH TM DV Nông sản Ngọc Đĩnh (ấp 2, xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh, TP.HCM) là một ví dụ. Kết quả khảo sát của Sở NN-PTNT cho thấy, Cty Ngọc Đỉnh ký kết bao tiêu sản phẩm toàn phần với 5 hộ nông dân trồng chuối già Nam Mỹ của huyện Tân Châu với diện tích hơn 10 ha. Theo hợp đồng, Cty Ngọc Đỉnh có trách nhiệm cung cấp giống chuối cấy mô Nam Mỹ với giá 14.000 đồng/cây giống F1, bảo đảm chất lượng và bao tiêu sản phẩm đầu ra. Trong quá trình trồng, chăm sóc, sản lượng chuối thành phẩm của người dân địa phương đạt năng suất khá cao, ước tính gần 80 tấn/ha. Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, chuối già Nam Mỹ chín rục đầy đồng nhưng Cty Ngọc Đĩnh vẫn không chịu thu mua do đơn vị này đến nay vẫn chưa ký được hợp đồng xuất khẩu. Ông Nguyễn Văn Sơn ở ấp Đông Thành, xã Tân Đông, huyện Tân Châu, trồng 3 ha chuối Nam Mỹ từ năm 2016 có hợp đồng bao tiêu sản phẩm với Cty Ngọc Đĩnh cho biết, có lúc ông phải kêu thương lái vào bán chuối giá 2.000 đồng/kg nhưng thương lái cũng chỉ chọn chuối chưa có dấu hiệu chín, trái đẹp, còn những quày chuối đã có vài trái chín thì không mua. Ông Nguyễn Văn Sơn đành phải để chuối chín rục ngoài đồng vì không tiêu thụ được   “Tôi trồng chuối bằng giống cấy mô, hiện nay mỗi ngày chín cả tấn, nếu không tiêu thụ kịp thì chỉ có vứt bỏ”, ông Sơn bức xúc nói. Theo ông Nguyễn Duy Ân (PGĐ Sở NN-PTNT), Cty Ngọc Đĩnh ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với người trồng chuối nhưng đã không thực hiện cam kết theo hợp đồng. Trước đó, do khi ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm đầu ra nông sản, người nông dân và doanh nghiệp không thống nhất ký quỹ tại ngân hàng nên không có cơ sở để ràng buộc trách nhiệm lẫn nhau. “Vì vậy, người dân trước khi chọn ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cần phải cân nhắc, kiểm tra năng lực của doanh nghiệp đối tác, nếu doanh nghiệp không đồng ý ký quỹ thì người dân cần phải cân nhắc. Đặc biệt, nếu gặp khó khăn nên báo ngay cho ngành chức năng làm trung gian để giải quyết”, ông Ân khuyến cáo. Vấn đề đặt ra, hiện nay vẫn còn nhiều vườn chuối già Nam Mỹ với diện tích rất lớn đang chuẩn bị thu hoạch, cụ thể như trên địa bàn xã Tân Đông, theo ông Bùi Quốc Trung, Chủ tịch Hội nông dân xã thì diện tích lên gần 50 ha. Vì vậy, nếu vẫn tiếp tục tình trạng không có đầu ra và giá chuối xuống thấp, thì người trồng chuối có nguy cơ phá sản! Theo ông Võ Đức Trong (GĐ Sở NN-PTNT), thời gian qua, nhất là trong dịp tết vừa qua sức tiêu thụ chuối (các loại chuối không dùng để chưng mâm ngũ quả – PV) không mạnh, dẫn đến tình trạng giá chuối giảm xuống, thương lái ép giá người trồng. Đối với những người trồng chuối ký hợp đồng với các doanh nghiệp có uy tín, được bao tiêu sản phẩm, bảo đảm giá cả ổn định thì không có vấn đề gì. “Có thể nói, trong thực tế đang có một số doanh nghiệp hoạt động mập mờ, không minh bạch. Không riêng gì chuối, mà bất cứ giống cây trồng nào khác cũng thế. Nếu có ký hợp đồng cung cấp giống, bao tiêu sản phẩm đầu ra với các Cty, doanh nghiệp, người dân cần phải thông qua chính quyền địa phương cũng như cơ quan chuyên môn trước khi đặt bút ký kết, như thế mới có cơ sở đảm bảo quyền lợi sau này”, ông Trong chia sẻ.

“Việc không tiêu thụ chuối già Nam Mỹ theo hợp đồng là ngoài ý muốn của doanh nghiệp do không có thị trường tiêu thụ. Nguyên nhân một phần khác là do nông dân tự ý trồng chuối quá sớm, không nghe theo khuyến cáo của Cty. Hiện nay, chúng tôi đang tích cực ráo riết tìm đối tác xuất khẩu để phần nào giảm thiệt hại cho bà con nông dân” – ông Trần Quốc Toàn, GĐ Cty Ngọc Đĩnh….

Tổng hợp bởi Farmtech Vietnam